Badanie cytologiczne

Co to jest badanie cytologiczne?

Badanie cytologiczne (znane również jako pap test), to badanie ginekologiczne, które wykonuje się w celu oceny szyjki macicy w kierunku zmian nowotworowych. Szyjka macicy to dolna część macicy, która łączy się z pochwą.

Podczas badania cytologicznego, lekarz ginekolog wprowadza do pochwy wziernik, przez który drobną szczoteczką pobiera wymaz z nabłonka szyjki macicy. Badanie może być nieco niekomfortowe, ale nie jest bolesne. Zespół medyczny przekazuje próbkę do laboratorium, gdzie pracownicy wykonują badanie pod mikroskopem, w celu oceny zmian zachodzących w szyjce macicy.

Wziernik używany jest  również do innych badań ginekologicznych, nie tylko do badania cytologicznego. Jeżeli nie masz pewności jakie badanie wykonuje lekarz, zapytaj czy jest to badanie pod kątem oceny szyjki macicy.

Dzięki badaniu można ocenić komórki nowotworowe oraz komórki, które mogą zmienić się w komórki nowotworowe (komórki przedrakowe). Badanie diagnozuje raka szyjki macicy we wczesnym stadium, co umożliwia podjęcie wczesnego leczenia.

Kiedy pierwsze badanie cytologiczne?

Badania cytologiczne powinnaś zacząć wykonywać od 21 roku życia. Nie musisz być aktywna seksualnie. Kiedy skończysz 30 lat, lekarz może zasugerować wykonanie innych badań na raka szyjki macicy, takich jak test na HPV (wirus brodawczaka ludzkiego). W tym celu, lekarz pobiera wymaz z szyjki macicy, jak podczas badania cytologicznego. Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej na temat wirusa HPV, zajrzyj tutaj.

Jak przygotować się do badania cytologicznego?

Nie musisz w żaden specjalny sposób przygotowywać się do badania. Niektórzy pacjenci otrzymują informację, że nie należy uprawiać seksu na 2 dni przed badaniem, ale nie jest to konieczne. Badanie może być wykonane niedługo po stosunku oraz po używaniu kremów i lubrykantów.

Nie przejmuj się jeżeli podczas badania jesteś w trakcie miesiączki. Badanie można wykonać nawet w przypadku istniejącego krwawienia. Jeżeli krwawienie jest obfite, możesz skontaktować się z przychodnią i przełożyć termin badania na dogodny.

Jak często wykonywać badanie cytologiczne?

To zależy od tego ile masz lat i jaki był wynik poprzedniego badania.

• Jeżeli jesteś w wieku 21-29 lat, badanie cytologiczne powinnaś wykonywać raz na 3 lata,
• Jeśli masz 30 lub więcej lat, zgłoś się na badanie raz na 3 lata lub raz na 5 lat w połączeniu z testem na HPV,
• Gdy masz więcej niż 65 lat, nie trzeba nadal wykonywać badania cytologicznego, jeżeli:

 -Badania cytologiczne były do tej pory regularne,

 -Miałaś 3 regularne cytologie pod rząd lub kombinację 2 cytologii i testu na HPV, w ciągu ostatnich 10 lat.

Badanie cytologiczne jest również wskazane jeżeli zachodzą uzasadnione wskazania, na przykład nagłe krwawienie z pochwy.

Czy muszę wykonywać cytologię po zabiegu usunięcia macicy?

Jeżeli miałaś histerektomię, czyli operację usunięcia macicy, zapytaj lekarza czy powinnaś nadal wykonywać badania cytologiczne.

Po zabiegu usunięcia macicy, nie trzeba wykonywać testów na obecność wirusa HPV, jeżeli:

• Szyjka macicy jest usunięta wraz z macicą,
• Nie miałaś raka szyjki macicy lub zmian przedrakowych.

Czy muszę wykonywać cytologię jeżeli szczepiłam się na HPV?

Tak. Nadal musisz wykonywać badania cytologiczne, nawet jeżeli zaszczepiłaś się na HPV. HPV to wirus, który może powodować raka szyjki macicy. Szczepionka zmniejsza ryzyko wystąpienia nowotworu, ale nie zwalcza ryzyka całkowicie. Dlatego należy nadal wykonywać badania kontrolne w kierunku raka szyjki macicy.

Co w przypadku wykrycia zmian w badaniu cytologicznym?

Należy podkreślić, że zmiany w badaniach cytologicznych są częstym zjawiskiem u wielu pacjentek. Jest to wstępny test a u większości pacjentek zmiany nie oznaczają nowotworu. W przypadku wykrycia zmian, lekarz skieruje Cię na odpowiednie badania, w celu sprecyzowania diagnozy.

W zależności od Twojego wieku i wyniku badania cytologicznego, lekarz może zalecić wykonanie testu na obecność wirusa HPV, na podstawie wymazu pobranego podczas badania cytologicznego. Badanie sprawdzi czy jesteś zakażona wirusem HPV, który może powodować zmiany nowotworowe. Lekarz może również zasugerować wykonanie innych badań uzupełniających, takich jak kolposkopia.

Lekarz zleca następujące badania:

• Kolejną cytologię w okresie 6-12 miesięcy – Badanie cytologiczne czasami pokazuje zmiany, które mogą być zarówno nowotworowe, jak i nienowotworowe. Jeżeli odczekasz kilka miesięcy i poddasz się ponownemu badaniu, może okazać się, że komórki powróciły do normy. W tym samym czasie, można wykonać test na HPV.
• Kolposkopia – Podczas badania lekarz wprowadza wziernik do pochwy i ogląda narządy przez specjalne urządzenie – kolposkop. Badanie pozwala na bardziej dokładne zobrazowanie Twoich narządów, w tym szyjki macicy, pochwy, sromu i dolnej części macicy. Chociaż badanie może okazać się odrobinę nieprzyjemne, nie jest bolesne. Podczas badania, zespół medyczny jest w stanie pobrać niewielkie próbki tkanek z szyjki macicy. Jest to nazywane biopsją. Pobrane wycinki wysyła się do laboratorium, gdzie zostaną zbadane pod mikroskopem w kierunku zmian.

Jeżeli okaże się, że masz zmiany nowotworowe lub przedrakowe, istnieją skuteczne sposoby leczenia. Im wcześniej dojdzie do zdiagnozowania zmian, tym większe szansa na szybsze i skuteczniejsze leczenie.