Działanie antykoncepcji hormonalnej
Antykoncepcja hormonalna zawdzięcza swoją nazwę właśnie hormonom – substancji czynnej, wchodzącej w skład każdego z jej rodzajów. Mowa oczywiście o syntetycznych hormonach, które mimo sztucznego pochodzenia, działają podobnie do naturalnych hormonów płciowych.
Antykoncepcja hormonalna działa na zasadzie sprzężenia ujemnego zwrotnego. Zawarte w niej hormony wstrzymują wydzielanie gonadotropin, czego skutkiem jest zahamowanie jajeczkowania. Działanie tego rodzaju antykoncepcji jest więc niczym innym jak oszukaniem organizmu, który przechodzi w stan uśpienia i nie uwalnia komórki jajowej. Jest to jej główny mechanizm działania, ale nie jedyny. Działanie antykoncepcji hormonalnej polega również na:
- Zagęszczaniu śluzu w drogach rodnych kobiety, co znacząco utrudnia plemnikom “przedarcie się” do żeńskich gamet
- Spowalnianiu transportu komórki jajowej przez jajowody
- Powodowaniu zmian w błonie śluzowej, które uniemożliwiają zagnieżdżenie się zarodka
Oprócz zapobiegania ciąży, terapia hormonalna ma wiele zastosowań. Reguluje cykl miesiączkowy, zmniejsza bóle towarzyszące menstruacji, jej obfitość, skraca czas jej trwania. Stosowana jest także przy zapobieganiu anemii czy leczeniu trądzika.
Długotrwałe stosowanie antykoncepcji hormonalnej obniża ryzyko zachorowania na nowotwór endometrium, jajnika, czy jelita grubego. Jak przy stosowaniu każdego leku, antykoncepcja hormonalna może wiązać się ze skutkami ubocznymi, o których będzie mowa w kolejnych artykułach.
Rodzaje antykoncepcji hormonalnej
Antykoncepcja hormonalna jest obecnie najskuteczniejszą zapobiegającą ciążę. Dostępna jest w wielu postaciach, jednak największą popularnością cieszą się doustne tabletki antykoncepcyjne. Dwuskładnikowe, które zawierają estrogen i progesteron oraz jednoskładnikowe, w których składzie znajduje się tylko drugi z tych hormonów. Mniej popularnymi, choć wciąż zapewniającymi 99% skuteczność, są plastry antykoncepcyjne oraz pierścienie dopochwowe.
Stanowisko WHO
Zgodnie z doniesieniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) 214 milionów kobiet w wieku rozrodczym, mieszkających w krajach rozwijających się, które chcą uniknąć ciąży, nie stosują nowoczesnej metody antykoncepcyjnej.
Antykoncepcja hormonalna nie tylko ma za zadanie umożliwić planowanie rodziny, ale także okazuje się być bardzo terapeutyczna w wielu schorzeniach. Bolesne, czy nieregularne miesiączkowanie, endometrioza, torbiele jajników, zespół policystycznych jajników, a także trądzik często są przesłankami do stosowania dwuskładnikowej antykoncepcji hormonalnej.