Hipoglikemia u noworodka

Co to jest hipoglikemia u noworodka?

Hipoglikemia to medyczne określenie na niski poziom cukru we krwi. Hipoglikemia u noworodka to stan, w którym noworodek nie ma wystarczającej ilości glukozy we krwi.

Glukoza to monosacharyd (cukier), który bierze udział w wielu procesach, dzięki którym komórki pozyskują energię do wykonywania podstawowych czynności życiowych. Glukoza jest bez wątpienia niezwykle ważna, aby poprawnie działał centralny układ nerwowy. Obniżony poziom glukozy może być związany z zaburzeniami metabolizmu komórkowego. To z kolei, prowadzi do innych powikłań, w tym również do uszkodzenia układu nerwowego.

Insulina i glukagon to hormony, które utrzymują prawidłowy poziom glukozy we krwi oraz chronią przed hiperglikemią. Inne hormony, które pomagają zapobiegać hiperglikemii to adrenalina i noradrenalina, hormon adrenokortykotropowy (ACTH) oraz glikokortykoidy.

To normalne, że poziom cukru we krwi u dziecka spada po urodzeniu. Zazwyczaj, wraca on do normy kiedy jest ono karmione mlekiem matki lub preparatem mlekozastępczym. Jeśli poziom cukru po karmieniu mlekiem matki pozostaje niski, możliwe że dziecko będzie potrzebowało leczenia.

Hipoglikemia u noworodka – jak wygląda metabolizm glukozy u płodu oraz noworodka?

W trakcie ciąży, płód wykorzystuje zasoby glukozy dostarczane przez matkę. Płód otrzymuje glukozę przez łożysko, czyli organ który dostarcza niezbędne składniki odżywcze i tlen oraz odprowadza toksyny. Po porodzie i przecięciu pępowiny, dochodzi do spadku poziomu glukozy u dziecka, ponieważ zostaje odcięty dostęp od matki, która była głównym źródłem glukozy dla dziecka. Niski poziom glukozy utrzymuje się do 2 dni po porodzie. Pomimo tego, insulina jest nadal wydzielana.

Hipoglikemia u noworodka – Jakie są czynniki ryzyka?

Istnieją czynniki ryzyka, które sprawiają, że ryzyko wystąpienia hiperglikemii u niektórych noworodków jest wyższe niż u innych. Do tych czynników należą:

• Wcześniactwo – noworodki urodzone przed 37 tygodniem ciąży,
• Hipotrofia,
• Hipertrofia wewnątrzmaciczna,
• Niska oraz wysoka masa urodzeniowa,
• Niedotlenienie w trakcie porodu,
• Zaburzenia metaboliczne,
• Zaburzenia endokrynologiczne,
• Sepsa,
• Cukrzyca u matki,
• Infekcje u matki przed porodem,
• Zapalenie błon płodowych i łożyska u matki.

Noworodki z niską masą urodzeniową i wcześniaki mają małe zapasy tłuszczy oraz węglowodanów oraz nie maja w pełni rozwiniętego metabolizmu. Przez to, nie są w stanie w pełni pobierać i przyswajać energii. Mają także skłonności do hipotermii, czyli wychłodzenia organizmu, co powoduje zwiększenie zużycia tlenu oraz glukozy.

Hipoglikemia u noworodka – Jakie są objawy?

Wiele dzieci nie ma żadnych objawów niskiego poziomu cukru. Grupa bezobjawowa to około 90% noworodków. Hiperglikemia często wykrywana jest przypadkowo, podczas badań, które przechodzą noworodki.  Natomiast, u niektórych noworodków występują następujące objawy:

• Drżenie,
• Słabe mięśnie,
• Drażliwość,
• Senność,
• Problemy z oddychaniem, takie jak szybki oddech czy jego zatrzymanie,
• Skóra, która wygląda na siną lub jest zimna w dotyku,
• Problemy ze ssaniem piersi lub butelki (niektóre dzieci jedzą mniej niż zwykle),
• Napady drgawkowe.

Objawy choroby pochodzą zazwyczaj z systemu nerwowego, na skutek nagłego spadku poziomu cukru.

Hipoglikemia u noworodka  – czy istnieje badanie diagnostyczne?

Tak. Badanie krwi mierzy zawartość glukozy we krwi. Lekarze mogą je zlecić, jeśli dziecko ma objawy hipoglikemii albo jeżeli istnieje podwyższone ryzyko jej wystąpienia. Na przykład, jeśli dziecko jest wcześniakiem albo matka ma cukrzycę, wtedy ryzyko jest podwyższone.

Hipoglikemia u noworodka – jak ją leczyć?

Wszystkie noworodki potrzebują mleka matki lub preparatu mlekozastępczego, wkrótce po narodzinach – pomaga to zapobiegać hipoglikemii.

Noworodki ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia hipoglikemii, powinny być karmione w ciągu 1 godziny od chwili narodzin. Lekarz lub pielęgniarka wykonają badanie krwi, aby oznaczyć zawartość cukru we krwi.

Jeśli dziecko ma niski poziom cukru, ale nie ma żadnych objawów, lekarze mogą mu podać cukier w formie żelu. Żel ten nakłada się dziecku na policzek, od środka. Następnie, karmi się dziecko mlekiem matki, jeśli to możliwe. Żel połączony z karmieniem, zmniejsza szanse ponownego spadku cukru.

Jeżeli noworodek ma objawy hipoglikemii lub niski poziom cukru utrzymuje się nawet po karmieniu, lekarze mogą wtedy podać dziecku mieszankę z cukrem przez „wlew dożylny” (cienka rurka wprowadzana do żyły). W ten sposób, cukier natychmiast dostaje się do krwiobiegu.

Większość dzieci potrzebuje tego rodzaju mieszanki wyłącznie przez pewien czas. Jeśli dziecko potrzebuje jej po 3 lub 4 dniu życia, lekarz może wtedy zlecić większą ilość badań. W zależności od wyników, może podać dziecku leki albo przeprowadzić operację.