Badania przesiewowe na raka jajnika

Badania przesiewowe na raka jajnika

Czym są badania przesiewowe na raka jajnika?

Badania przesiewowe na raka jajnika są po to, aby wykryć wczesne zmiany nowotworowe w obrębie jajnika u kobiet, u których nie występują żadne objawy. Badania przesiewowe obejmują: badanie krwi, żeby oznaczyć marker CA 125, badanie USG lub oba badania. Wyniki badań nie zawsze dają informację czy pacjentka ma nowotwór jajnika. Lekarze zalecają te badania często u pacjentek, u których istnieje ryzyko zachorowania. Pacjentki, u których takie ryzyko nie jest jednoznaczne, nie są kierowane na tego typu testy.

Celem badań przesiewowych jest wykrycie nowotworu jak najwcześniej, zanim zacznie się rozwijać i dawać przerzuty. Nie ma dowodów, że badania przesiewowe na raka jajnika pozwalają pacjentkom żyć dłużej.

Jak wyglądają badania przesiewowe na raka jajnika?

Badania przesiewowe na raka jajnika obejmują badania krwi, badanie USG lub oba.

• Badanie poziomu markera CA 125 – marker CA 125 to białko, którego poziom we krwi zwiększa się kiedy pacjentka ma nowotwór jajnika. Problem w tym, że poziom CA 125 jest wyższy również w przypadku innych problemów zdrowotnych. Pomimo, iż oznaczenie markera może pomóc stwierdzić obecność nowotworu, nie można stwierdzić na pewno czy pacjentka ma nowotwór oraz nie można podać jego dokładnej lokalizacji.
• Badanie USG miednicy – Podczas badania USG miednicy, technik wprowadza do pochwy małe urządzenie, przypominające wyglądem tampon. Urządzenie wykorzystuje fale, żeby utworzyć obraz wnętrza ciała pacjentki. Badanie może wykazać przerost jajników, ale nie można stwierdzić czy przyczyną tego jest nowotwór. Czasami powiększenie rozmiaru jajnika jest związane z innymi, mniej poważnymi problemami. Mogą być one związane po prostu z cyklem miesiączkowym.

Czy badania przesiewowe na raka jajnika są dla Ciebie?

Nie ma oficjalnych wytycznych kto może poddać się badaniom przesiewowym na raka jajnika. Specjaliści zgadzają się, że:

• Kobiety, u których ryzyko zagrożenia zachorowania nie jest zwiększone, nie muszą korzystać z badań przesiewowych na raka jajnika. Dotyczy to kobiet, które nie mają rodzinnej historii raka jajnika lub wariantów genetycznych (opisanych poniżej),
• Kobiety, u których ryzyko zachorowania jest zwiększone i nadal posiadają jajniki, powinny wykonywać badania przesiewowe. Dotyczy to kobiet, które mają osoby w rodzinie chore na raka jajnika lub wariację genu, zwiększającego ryzyko zachorowania.

Największe ryzyko zachorowania dotyczy kobiet, u których wykryto mutacje genu BRCA oraz które mają uwarunkowanie genetyczne zwane zespołem Lyncha (dziedziczny rak jelita grubego niezwiązany z polipowatością).

Jeżeli w Twojej rodzinie ktoś ma raka jajnika albo uwarunkowania genetyczne, które sprawiają, że Twoje ryzyko zachorowania się zwiększa, rozważ zalety i wady wykonania badań przesiewowych z Twoim lekarzem. Lekarz pomoże Ci podjąć decyzję czy i jakie badania powinnaś wykonać. Dowiedz się więcej na temat badań genetycznych na raka.

 Jakie są zalety badań przesiewowych na raka jajnika?

Główną zaletą badań przesiewowych na raka jajnika jest możliwość postawienia wczesnej diagnozy, co może wpłynąć na decyzję i przebieg leczenia. Wcześniejsze leczenie, może być związane z większymi możliwościami leczenia. Może to również zmniejszyć ryzyko związane ze śmiertelnością na raka jajnika.

Jakie są wady badań przesiewowych na raka jajnika?

Największa wadą jest możliwość otrzymania ‘fałszywie dodatniego’ wyniku. Oznacza to, że wynik testu jej pozytywny, pomimo braku nowotworu. To prowadzi do wykonania kolejnych niepotrzebnych badań oraz stresu u pacjentki. Zdarza się również, że diagnoza niesie ze sobą ryzyko zbędnego zabiegu chirurgicznego.

Co się dzieje po wykonaniu badania przesiewowego?

Po wykonaniu badania przesiewowego, powinnaś otrzymać informację dotyczące wyniku badania. Dowiedz się ile czasu będziesz oczekiwać na wynik oraz w jaki sposób odebrać gotowy wynik. Nie zakładaj, że brak kontaktu ze strony placówki oznacza, że wynik testu jest w porządku.

Co jeżeli w wyniku wyszły nieprawidłowości?

Jeżeli w wyniku wyszły jakiś zmiany/nieprawidłowości, nie panikuj. Wiele kobiet, których wyniki nie są do końca w normie, nie ma nowotworu jajnika. Czasami, konieczne jest wykonanie dodatkowych badań, aby potwierdzić diagnozę.

U wielu kobiet nie wykrywa się nowotworu jajnika nawet po przeprowadzeniu dodatkowych badań. W niektórych przypadkach, trzeba wykonać zabieg operacyjny, aby postawić diagnozę. Podczas zabiegu lekarz wykonuje niewielkie nacięcia, przez które wprowadza laparoskop, aby ocenić stan jajników.