Retinopatia wcześniacza

Co to jest retinopatia wcześniacza?

Retinopatia wcześniacza (ROP) to choroba siatkówki, która występuje u wcześniaków. Naczynia siatkówki u dzieci urodzonych zbyt wcześnie, nie są do końca rozwinięte. Niewłaściwe unaczynienie oraz rozrost tkanki łącznej, prowadzą do patologicznych zmian siatkówki oraz ciała szklistego. To z kolei, prowadzi do odwarstwiania siatkówki. Noworodki z tą chorobą, mogą mieć poważne problemy ze wzrokiem, włącznie ze ślepotą. Dlatego, ważna jest wczesna diagnoza i leczenie.

Retinopatia wcześniacza – Jakie są przyczyny choroby?

Chociaż przyczyny choroby nie są do końca znane, należą do nich na pewno wcześniejsze urodzenie i niewykształcone w pełni tkanki, które budują oko. Choroba pojawia się szczególnie u noworodków urodzonych przed 32 tygodniem ciąży oraz tych, których masa urodzeniowa jest mniejsza niż 1500 gramów. Ciężka postać choroby pojawia się szczególnie u noworodków urodzonych pomiędzy 24 a 27 tygodniem ciąży oraz ważących poniżej 750 g.

Inne choroby przyczyniające się do rozwoju retinopatii wcześniaczej to: niedokrwistość, hiperglikemia, kwasica, hipoksja, hiperbilirubinemia, zakażenia wewnątrzmaciczne oraz choroby pojawiające się u matki w trakcie ciąży (palenie papierosów, cukrzyca, niedokrwistość, stan przedrzucawkowy, krwawienie w ciąży, nadciśnienie tętnicze), ciąża mnoga.

Retinopatia wcześniacza – Jakie są objawy?

Choroba zazwyczaj jest bezobjawowa. Objawy można stwierdzić jedynie podczas badania okulistycznego. Dzieci z retinopatią powinny być poddawane regularnym badaniom okulistycznym, aby stwierdzić czy siatkówka prawidłowo się rozwija.

Czasami można zauważyć zmianę koloru źrenic, oczopląs czy małoocze. Małoocze do wrodzona wada rozwojowa. Gałki oczne dzieci z małooczem nie rozwijają się do prawidłowych rozmiarów podczas życia płodowego.

Retinopatia wcześniacza – Czy istnieje badanie diagnostyczne?

Tak. Lekarz okulista może przeprowadzić odpowiednie badania i zdiagnozować ROP. Przed badaniem, lekarz lub pielęgniarką zakroplą oczy dziecka, ponieważ ułatwia to lekarzowi rozszerzenie źrenic oraz dokładne zbadanie oczy. Lekarz ocenia zmiany w dnie oka i ocenia stopień zaawansowania choroby.

Według klasyfikacji, istnieje 5 stadiów rozwoju choroby. Wyróżnia się fazę czynną oraz fazę bierną. Zmiany chorobowe mogą się cofnąć lub przestać się rozwijać. Późne zmiany chorobowe obejmują: jaskrę, zez, oczopląs, zaćmę czy niedowidzenie.

Retinopatia wcześniacza – Jak ją leczyć?

Niektóre wcześniaki nie wymagają leczenia. Jeżeli lekarz podejmie decyzję odnośnie leczenia, powinno ono być wdrożone jak najszybciej (w ciągu 72 godzin od rozpoznania choroby). Wskazaniem do leczenia jest faza czynna retinopatii, w tym przedprogowa faza czynna. Głównym celem leczenia jest niedopuszczenie do odwarstwienia siatkówki.

Metody leczenia obejmują:

• Przezźreniczną fotokoagulację laserową – Metoda polega na niszczeniu obwodowej i nieunaczynionej warstwy siatkówki, aby zapobiec powstaniu elementów naczyniotwórczych i nowych nieprawidłowych naczyń,
• Mrożenie tkanek (krioterapia) – Działanie i cel leczenia są takie jak podczas terapii laserowej,
• Leczenie chirurgiczne, jeżeli dojdzie do odwarstwienia siatkówki,
• Anty-VEGF, czyli zastrzyk do ciała szklistego gałki ocznej, który hamuje rozwój nieprawidłowych naczyń.

Zabiegi u noworodka przeprowadzane są w znieczuleniu ogólnym. Decyzja na temat wyboru leczenia zależy od stanu dziecka oraz stadium rozwoju choroby. Po przeprowadzonych zabiegach, dziecko musi przechodzić regularne badania kontrolne, aby zapobiec powikłaniom, jakie mogą pojawić się w kolejnych latach życia.

U części wcześniaków choroba cofa się sama. Rozwój choroby może się cofać lub zahamować w początkowych stadiach choroby, co nie zdarza się w bardziej zaawansowanym stopniu. Wczesne podjęcie leczenia daje duże szanse na pozytywne wyniki leczenia i wysoką skuteczność, przez co dziecko może cieszyć się odpowiednią ostrością wzroku w późniejszych latach życia.

Retinopatia wcześniacza – Jak jej zapobiegać?

Obecnie, nie istnieją metody prewencyjne choroby. Jako jedną z czynności, którą możesz podjąć, aby postarać się zapobiec retinopatii wcześniaczej jest karmienie noworodka piersią, ponieważ karmienie piersią ma wiele zalet dla matki i dziecka. Ważne, aby dziecko urodziło się w terminie, co może zapobiec retinopatii.