Cukrzyca ciążowa

Co to jest cukrzyca ciążowa?

Cukrzyca ciążowa to schorzenie, które zaburza gospodarkę cukru przez organizm.

Wszystkie komórki ciała potrzebują cukru, aby prawidłowo funkcjonować. Cukier dostaje się do komórek za pomocą specjalnego hormonu – insuliny. Jeżeli w organizmie nie ma wystarczającej ilości insuliny lub organizm przestaje odpowiadać na insulinę, cukier kumuluje się we krwi. Cukrzyca ciążowa często pojawia się u kobiet w ciąży. Dzieje się tak dlatego, że ciąża zwiększa zapotrzebowanie organizmu na insulinę, której organizm może nie być w stanie wytworzyć w odpowiedniej ilości.

Insulina to hormon, który jest odpowiedzialny za umożliwienie glukozie (cukrom) przedostanie się do komórek. Cukier jest przekształcany w energię. Płód oraz łożysko wytwarzają hormon, który jest oporny na insulinę, wytwarzaną przez matkę. Większość kobiet, produkuje większe ilości insuliny podczas ciąży, aby utrzymać poziom cukru w normie. Gdy kobieta nie jest w stanie wyprodukować odpowiedniej ilości insuliny, poziom cukru rośnie. Wtedy mówimy o cukrzycy ciążowej. Cukrzyca ciążowa często znika po porodzie.

Bardzo ważne, aby w odpowiednim momencie zdiagnozować chorobę i ją leczyć, aby zminimalizować ryzyko powikłań z nią związanych. Kobiety, które wcześniej miały cukrzycę, są bardziej narażone na cukrzycę ciążową. Dlatego, powinny szczególnie uważać i poddać się badaniom wcześniej. Ponadto, kobiety  z wcześniejszą cukrzycą są bardziej narażone na wystąpienie stanu przed-cukrzycowego i cukrzycy typu 2 po porodzie.

Jak cukrzyca ciążowa wpływa na matkę i dziecko?

Dziecko może za bardzo urosnąć (ważyć więcej niż 4 kg). Jest to problem, ponieważ duże dziecko może nie przechodzić z łatwością przez kanał rodny podczas porodu, co zwiększa ból. Co więcej, dziecko może powodować uszkodzenia ciała matki podczas porodu. W takim wypadku, często dochodzi do cesarskiego cięcia.

Cukrzyca ciążowa zwiększa ryzyko sytuacji zagrażających życiu matki, jak na przykład stanu przedrzucawkowego. Stan przedrzucawkowy powoduje między innymi wysokie ciśnienie krwi.

Jakie jest ryzyko, że zachoruję na cukrzycę ciążową?

Ciężko ocenić ryzyko zachorowania na cukrzycę w ciąży. U niektórych kobiet jest to bardziej prawdopodobne, niż u innych.

Zwiększone ryzyko wystąpienia cukrzycy występuje u kobiet, które:

• Miały cukrzycę wcześniej,
• Są otyłe,
• Ktoś w rodzinie ma cukrzycę,
• Mają więcej niż 25 lat,
• Mają zdiagnozowany zespół policystycznych jajników (PCOS).
• Niektóre nawyki mogą zmniejszyć ryzyko powstania cukrzycy ciążowej. Należą do nich:
• Wprowadzenie zdrowej diety,
• Regularna aktywność fizyczna,
• Rzucenie palenia (jeżeli palisz).

Cukrzyca ciążowa – Jak wygląda diagnoza?

Diagnoza i leczenie schorzenia są ważne, ponieważ nieleczone cukrzyca może prowadzić do następujących powikłań:

• duża masa dziecka (powyżej 4 kg), co zwiększa ryzyko uraz ciała matki,
• urodzenie martwego dziecka,
• hipoglikemia u noworodka (niski poziom cukru),
• stan przedrzucawkowy.

Jeżeli jesteś w ciąży, przejdziesz badanie kontroli poziomu cukru we krwi. Większość kobiet przechodzi badanie w okolicy 6-7 miesiąca ciąży (24-28 tydzień ciąży). Kobiety, u których ryzyko wystąpienia cukrzycy jest wyższe, przechodzą takie badanie wcześniej.

Istnieje kilka możliwości badania.

• Test dwu-częściowy. Pierwszego dnia badania możesz jeść i pić normalnie. Otrzymasz glukozę, zazwyczaj w formie napoju. Powinnaś wypić napój w ciągu kilku minut. Po około godzinie, będziesz miała pobraną krew, aby ocenić poziom cukru we krwi. Jeżeli poziom cukru jest w normie, nie będziesz miała przeprowadzanych innych badań. Jeśli poziom cukru jest bardzo wysoki (wyższy niż 200 mg/dL), najprawdopodobniej masz cukrzycę ciążową. Jeżeli poziom cukru jest wysoki, ale nie bardzo wysoki, bardzo możliwe, że będziesz musiała przejść kolejne badanie. Należy zmierzyć poziom cukru na czczo (zanim cokolwiek zjesz lub wypijesz) a później 1,2 i 3 godziny po tym, jak wypijesz napój glukozowy. Jest przyrządzony tak samo jak pierwszy napój, ale zawartość glukozy jest wyższa. Ważne, aby na 1-3 dni przed testem nie jeść mniej niż zwykle, ponieważ może to zaburzyć wynik testu. Jeżeli 2 lub więcej wyników wskazują zwiększony poziom cukru, oznacza to, że masz cukrzycę ciążową.
• Test jednoczęściowy. Test polega na podaniu glukozy na czczo oraz 1 i2 godziny po wypiciu napoju zawierającego glukozę. Jeżeli 1 lub więcej wyników wskazuje zwiększony poziom cukru, oznacza to cukrzycę ciążową.

Cukrzyca ciążowa – Jak ją leczyć?

Aby leczyć cukrzycę ciążową, należy regularnie sprawdzać poziom cukru. Możesz nauczyć się i robić to sama. Wiele kobiet wdraża odpowiednią dietę, która pomaga im kontrolować poziom cukru. Inne kobiety przyjmują zastrzyki z insuliny lub leki.

Ważne, abyś zaraz po otrzymaniu diagnozy, wprowadziła zmiany w swoim życiu. Wskazane jest, abyś zmieniła dietę, regularnie kontrolował poziom cukru i podawała sobie insulinę.

Monitoruj poziom cukru. Rób to na czczo (zanim cokolwiek zjesz lub wypijesz) oraz 1-2 godzin po śniadaniu, obiedzie i kolacji.

Przyjmuj insulinę. Około 15% kobiet z cukrzycą ciążową przyjmuje insulinę. Insulina pomoże Ci utrzymać poziom cukru w normie i zredukować możliwe komplikacje związane z cukrzycą w ciąży. Jeżeli przyjmujesz insulinę, kontroluj poziom cukru, co najmniej 4 razy dziennie. Jeżeli to możliwe, zapisuj jak często i jakie dawki insuliny przyjmujesz. Pokaż swoje zapisy lekarzowi podczas wizyty. Chociaż istnieje możliwość przyjmowania innych leków doustnych, stosowanie insuliny jest najczęstszą formą terapii przeciw cukrzycy ciążowej.

Cukrzyca ciążowa? – Jak powinna wyglądać moja dieta?

Możesz zgłosić się do dietetyka, który pomoże Ci wybrać i ułoży dla Ciebie odpowiednią dietę. Każda kobieta jest inna, dlatego nie istnieje uniwersalna dieta, które będzie optymalna dla wszystkich kobiet w ciąży.

Kiedy dowiesz się, że masz cukrzycę, jako pierwsze, zmień dietę. Możesz skorzystać z pomocy pielęgniarki lub dietetyka. Zwróć uwagę na poniższe wskazania:

• Jedz zdrowo,
• Spożywaj 3 niewielkie posiłki i 3-4 przekąski w ciągu dnia,
• Przyjmuj posiłki co 2-3 godziny,
• Nie omijaj posiłków lub przekąsek. Szczególnie ważna jest przekąska przed snem,
• Unikaj słodyczy i słodzonych napojów (ciastek, lodów, pączków, żelek, dżemów, syropów i słodkich sosów),
• Zamiast cukru możesz używać słodzików, takich jak aspartam czy stewia,
• Przyjmuj większe ilości białka oraz posiłki ze zwiększoną ilością białka i mniejszą ilością tłuszczu Zredukuj ryby, które zawierają dużą ilość rtęci. Dużo białka zawierają między innymi: ser, jajka, orzechy czy masło orzechowe,
• Jedz posiłki zawierające umiarkowaną ilość węglowodanów, ale bogate w skrobię (pieczywo, ryż, makaron, ziemniaki, kukurydzę, płatki), owoce (najwyżej jeden kubek podczas 1 posiłku, unikając owoców bogatych w cukier; nie spożywaj owoców na śniadanie, ponieważ podnoszą poziom cukru), mleko i jogurty (chude, niskotłuszczowe – do 1%),
• Spożywaj dużo warzyw nisko węglowodanowych, takich jak: sałata, zielone warzywa (szpinak, kapusta), brokuł, marchew, zielona fasolka, cebula, pomidory, pieczarki,
• Przyjmuj zdrowe tłuszcze.

Cukrzyca ciążowa – Czy powinnam ćwiczyć?

Nie musisz regularnie ćwiczyć, aby leczyć cukrzycę ciążową. Jednakże, bycie aktywną może pomóc Ci kontrolować poziom cukru oraz wagę. Jeżeli regularnie ćwiczysz od jakiegoś czasu, nie przerywaj tego, ale powiedz o tym lekarzowi, aby upewnić się, że wybrałaś odpowiednią aktywność. Jeżeli chcesz zacząć uprawiać sport, zapytaj która forma jest odpowiednia i bezpieczna w Twoim przypadku.

Cukrzyca ciążowa – Jak często spotykać się z lekarzem?

Kobiety, które mają cukrzycę ciążową, powinny częściej pojawiać się u lekarza, niż kobity nie dotknięte tym schorzeniem. To jak często powinnaś chodzić na wizyty do lekarza zależy od tego, jak się czujesz i czy przyjmujesz insulinę. Podczas wizyty, lekarz lub pielęgniarka:

• Sprawdzą stan ciąży,
• Zapytają o Twoją dietę,
• Upewnią się czy poziom cukru jest w normie,
• Dostosują dawkę insuliny i innych leków (jeżeli jakieś przyjmujesz).

Cukrzyca ciążowa – Czy mogę rodzić naturalnie?

Jeżeli w ciąży poziom cukru znajdował się blisko normy, istnieje duże prawdopodobieństwo, że będziesz mogła rodzić naturalnie. Podczas porodu, lekarz lub pielęgniarka będą kontrolować poziom cukru i pilnować, żeby za bardzo nie wzrósł. Jeżeli podczas ciąży nie wystąpiły żadne powikłania, poród może odbyć się w 39-40 tygodniu ciąży. Jeżeli dziecko jest duże, jest szansa, że będzie konieczne cesarskie cięcie.

Cukrzyca ciążowa – Jak wygląda życie po porodzie?

Cukrzycowa ciążowa prawdopodobnie ustąpi, a poziom cukru wróci do normy. Jeżeli przyjmowałaś insulinę lub inne leki, bardzo możliwe, że nie będziesz ich już potrzebować. Nawet wtedy, powinnaś kontrolować, czy poziom cukru wrócił do normy i czy w niej pozostaje. Kobiety, które mają cukrzycę ciążową są obciążone dużym ryzykiem powstania ‘regularnej’ cukrzycy. Powinnaś wykonywać badania w kierunku cukrzycy co 2-3 miesięcy po porodzie, a później co kilka lat.

Około 1/3-2/3 kobiet z cukrzycą ciążową, rozwijają schorzenie w kolejnej ciąży. Odpowiednia dieta i utrzymywanie odpowiedniej wagi, może zmniejszyć ro ryzyko.

Kobiety, które są otyłe lub mają krewnych z cukrzycą typu 2, są narażone na rozwinięcie cukrzycy typu 2 po porodzie. Otyłość zwiększa ryzyko zachorowania o 50-75%. Utrzymanie prawidłowej wagi zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby o 25%.

Osoby, które miały wcześniej cukrzycę, są narażone na choroby sercowo-naczyniowe, takie jak zawał serca oraz udar. Aby zmniejszyć to ryzyko, należy przestrzegać zdrowej diety, ćwiczyć regularnie oraz nie palić papierosów.

Kobiety z cukrzycą ciążową po porodzie mogą przyjmować leki antykoncepcyjne.