Antykoncepcja – czym jest? Jaka jest jej historia? Jakie są metody antykoncepcji?

Antykoncepcja to zbiór metod i środków mających na celu zapobieganie ciąży. By lepiej zrozumieć znaczenie tego słowa warto zaglądnąć do słownika – „koncepcja” to przestarzałe obecnie określenie na poczęcie, a pochodzący z greki przedrostek „anty” oznacza coś przeciwko, coś przeciwdziałającego. Antykoncepcja jest ważnym elementem życia seksualnego człowieka, a jej poprawne stosowanie pozwala na bezpieczny seks oraz skuteczne planowanie rodziny. Jaka jest historia antykoncepcji? Jakie metody zapobiegania ciąży są współcześnie wykorzystywane? Które z nich są polecane przez specjalistów?

Krótka historia antykoncepcji

Już starożytni Egipcjanie próbowali zapobiegać ciąży. Stosowano wtedy m.in. umieszczanie miodu w pochwie, a także stosunki przerywane i pierwsze, prymitywne prezerwatywy. Starożytni Grecy korzystali z soku z sylfionu, a Arystoteles rekomendował kobietom smarowanie pochwy olejkiem cedrowym. Rozwój antykoncepcji zahamowało średniowiecze – zgodnie z zasadami wyznawanymi przez Kościół katolicki zapobieganie ciąży było grzechem. Duży przełom dokonał się dopiero we współczesności – na początku XX wieku do masowej produkcji wprowadzono prezerwatywy, a w 1916 roku w USA powstała pierwsza specjalistyczna klinika aborcyjna, w której pacjenci szukać mogli fachowej pomocy. Większość najważniejszych metod antykoncepcyjnych opracowana została już po II wojnie światowej – pigułka antykoncepcyjna stworzona została w USA w latach 50, a tzw. „pigułka dzień po” wprowadzona na rynek została w połowie lat 80.

Jakie rodzaje metod antykoncepcji są dostępne na rynku?

Metody antykoncepcji dzieli się na dwa główne rodzaje: antykoncepcję przedkoitalną oraz postkoitalną. Do tej pierwszej zalicza się wszystkie metody zapobiegania ciąży, które stosuje się przed lub w trakcie stosunku seksualnego. Najpopularniejsze metody antykoncepcji przedkoitalnej to:

• tabletki hormonalne zapobiegająca owulacji oraz zapłodnieniu
• implanty antykoncepcyjne
• krążki dopochwowe
• wkładki domaciczne
• prezerwatywy męskie
• prezerwatywy żeńskie
• błony dopochwowe (diafragmy)
• gąbki dopochwowe ze środkami plemnikobójczymi
• kremy plemnikobójcze
• sterylizacja chirurgiczna (podwiązanie jajowodów u kobiet, wazektomia u mężczyzn)
• stosunek przerywany
• metoda określania dni płodnych, czyli tzw. kalendarzyk

Antykoncepcja postkoitlana, zwana także awaryjną, pozwala natomiast na zapobiegnięcie ciąży po odbytym stosunku seksualnym. Najpopularniejszym i najczęściej używanym sposobem antykoncepcji postkoitalnej jest tzw. pigułka po, która zapobiega owulacji lub utrudnia zagnieżdżenie się zarodka w macicy.

Czy wszystkie metody antykoncepcji są skuteczne?

Praktycznie żadna z powszechnie stosowanych metod antykoncepcji nie daje całkowitej pewności zapobiegnięcia ciąży. Niektóre sposoby są jednak zdecydowanie bardziej skuteczniejsze od innych, dlatego przed wyborem odpowiedniej metody warto jest się zapoznać z tzw. wskaźnikiem Pearla, który jest miernikiem skuteczności danego rodzaju antykoncepcji. Założeniem wskaźnika jest określenie liczby nieplanowanych ciąż na przestrzeni roku wśród kobiet stosujących wybraną metodę antykoncepcyjną. Im niższy jest wskaźnik Pearla, tym skuteczniejsza jest metoda antykoncepcji. I tak, zgodnie z wskaźnikiem Pearla, najmniej skuteczne są behawioralne metody zapobiegania ciąży, czyli stosunek przerywany oraz „kalendarzyk”, a najbardziej skuteczne okazuje się korzystanie z antykoncepcji hormonalnej oraz wewnątrzmacicznej. Warto jednak pamiętać, że wskaźnik Pearla jest krytykowany przez niektórych badaczy za nadmierne uproszczenia, które zaburzać mogą wyniki.

 Jak wybrać najlepszą metodę antykoncepcji?

Samotny wybór najlepszej metody antykoncepcyjnej nie jest prostym zadaniem – na rynku dostępne są dziesiątki odmiennych od siebie środków o różnym składzie i działaniu. Dochodzą do tego wątpliwości natury moralnej. Niektóre religie oraz systemy filozoficznie podchodzą rygorystycznie do kwestii zapobiegania ciąży, co dodatkowo utrudnia dokonanie wyboru. Dlatego w przypadku prowadzenia aktywnego życia seksualnego warto jest skonsultować się z ginekologiem lub seksuologiem, którzy pomogą dobrać właściwe metody antykoncepcyjne. Tego rodzaju poradę zasięgnąć można w internecie w ramach konsultacji online z lekarzem, którego specjalistyczna wiedza pozwoli na dokonanie właściwego wyboru. E-wizyta u lekarza pozwoli także na otrzymanie recepty online, dzięki której w łatwy i bezpieczny sposób zakupić możesz przepisane środki. Skonsultowanie metod antykoncepcji z lekarzem znacznie zmniejszy szansę na niechcianą ciążę.