Przewodnik karmienia piersią

Przewodnik karmienia piersią – wprowadzenie

Mleko matki stanowi optymalne źródło składników odżywczych dla dziecka, wzmacnia odporność i zaspokaja zapotrzebowanie dziecka ma mikroelementy do 6. miesiąca życia. W 6. miesiącu życia, można zacząć wdrażać niektóre posiłki i napoje. Większość organizacji i specjalistów zaleca karmienie dziecka wyłącznie mlekiem matki przez pierwsze pół roku życia oraz częściowe karmienie piersią z wprowadzeniem niektórych produktów spożywczych do 12. miesiąca życia.

Niektóre kobiety decydują się nie karmić piersią z różnych powodów. Należą do nich wstyd, brak wiedzy oraz przeświadczenie, że mleko dla niemowląt może zastąpić mleko matki. Bez wątpienia, przed rozpoczęciem karmienia piersią, ważnym aspektem jest pozyskanie odpowiedniej wiedzy na ten temat.

Przeczytaj poniższy artykuł, aby dowiedzieć się więcej na temat karmienia piersią, w jakiej pozycji karmić, jak często i jak długo powinno trwać karmienie oraz jakie suplementy przyjmować.

Przewodnik karmienia piersią – Kiedy zacząć karmić piersią?

Pierwsze karmienie piersią zazwyczaj ma miejsce, w ciągu kilku godzin po porodzie. Czasami, matka  jest odseparowana od dziecka po porodzie przez kilka godzin lub nawet kilka dni. W celu stymulacji wytwarzania mleka, lekarze zalecają używanie  pompy do ściągania mleka i przechowywanie go. Można wdrożyć takie działanie już 6 godzin po porodzie.

Podczas pierwszych kilku dni po porodzie, kobiety produkują niewielkie ilości mleka i ma ono odcień żółci. To mleko nazywamy siarą. Jest ono bogate w wartości odżywcze i dostarcza dziecku wszystkich składników, które dziecko potrzebuje.

Wiele kobiet martwi się, że ich dziecko nie otrzymuje odpowiednich ilości mleka po porodzie. Produkowanie niewielkich ilości mleka na samym początku po porodzie jest rzeczą normalną. Im częściej dochodzi do karmienia w ciągu pierwszych 2-5 dni, tym kobieta produkuje więcej mleka. Noworodki przez pierwsze kilka dni tracą na masie, lecz w okolicy 2 tygodnia życia znów zaczynają przybierać na wadze.

Przewodnik karmienia piersią – W jakiej pozycji karmić?

Istnieje kilka pozycji, w których możesz karmić dziecko. Nie ma jednej idealnej pozycja do karmienia.  Przede wszystkim, ważne abyś znalazła pozycję, w której  czujesz się wygodnie i komfortowo a dziecko może z łatwością przyjmować pokarm i przełykać. Kobiety często karmią w kilku pozycjach, w zależności od rozmiaru dziecka oraz miejsca karmienia. Na przykład, pozycja karmienia będzie inna podczas podawania pokarmu w łóżku lub na krześle.

Podczas karmienia, dziecko nie powinno przekręcać głowy, ponieważ utrudnia to przyjmowanie pokarmu, w tym odruch ssania i przełykania. Dla zwiększenia komfortu matki i dziecka, można używać poduszek, które ułatwiają proces karmienia. Przy karmieniu na krześle, można używać specjalnych podnóżków.

Po karmieniu, należy położyć dziecko do łóżeczka, co jest najprzyjaźniejszym środowiskiem i minimalizuje to ryzyko nagłej śmierci łóżeczkowej.

Poniżej znajduje się opis kilku pozycji, w których możesz karmić dziecko.

Kołyska

Tą pozycję możesz praktykować, kiedy karmisz siedząc na krześle. Podczas gdy karmisz lewą piersią, podtrzymuj głowę i ciało dziecka lewym ramieniem. Prawa ręka zazwyczaj podtrzymuje pośladek i udo. Niektóre kobiety używają poduszki do podtrzymania ręki. Żołądek dziecka powinien być w pozycji płaskiej do klatki piersiowej matki. Wolna ręka (czyli prawa w przypadku karmienia piersią lewą) pomaga oraz prowadzi pierś do ust niemowlaka. Kciuk wolnej ręki może być umieszczony na górze otoczki sutka a palcami możesz trzymać pierś. Uważaj, aby kciuk lub palce nie przykrywały brodawki i nie utrudniały karmienia.

Skrzyżowana kołyska

Jest to metoda podobna do kołyski, ale w tej pozycji ułożenie ramion jest inne a ciało dziecka znajduje się na przeciwległym ramieniu. Ważne jest tutaj podparcie szyi i ramion niemowlaka. Dziecko może odchylić głowę przed chwyceniem piersi.

Uchwyt rugby

To pozycja siedząca, która pozwala na łatwą obserwację dziecka podczas karmienia. Jest ona szczególnie wybierana przez kobiety po cesarskim cięciu, u kobiet z dużym biustem oraz w przypadku dzieci o małej masie i urodzonych przedwcześnie. Niemowlę może leżeć na poduszce, co pozwala mu odgiąć głowę. W przypadku karmienia lewą piersią, ciało dziecka i nóżki znajdują się pod lewym ramieniem. Matka podtrzymuje dziecko lewą ręką a wolna ręka prowadzi pierś do ust niemowlaka i podtrzymuje ją.

Leżenie na boku

 Jest to bardzo wygodna pozycja kiedy karmisz w na leżąco. Oboje z dzieckiem powinniście być ułożeni na boku oraz przodem do siebie. Ta pozycja nie powinna być praktykowana podczas leżenia na łóżku wodnym lub kanapie, ponieważ zwiększa to ryzyko duszenia się dziecka. Możesz podłożyć sobie poduszkę pod głową. Wolna ręka prowadzi pierś do ust niemowlaka i podtrzymuje ją. Kciuk wolnej ręki może być umieszczony na górze otoczki sutka a palcami możesz trzymać pierś. Uważaj, aby kciuk lub palce nie przykrywały brodawki i nie utrudniały karmienia.

Pozycja odchylona, biologiczna, naturalna 

Znajdujesz się w pozycji pół-leżącej Głowa, ramiona, plecy, barki i łokcie muszą być podparte. Ciało dziecka oparte jest o ciało matki. Jest to wygodna pozycja, ponieważ nie musisz podpierać ciała dziecko z taką siłą, jak w przypadku innych pozycji.

Przewodnik karmienia piersią – Chwytanie piersi

Chwytanie piersi lub przystawianie do piersi jest umiejętnością, której kobieta po porodzie musi się nauczyć. Odpowiednie przystawienie dziecka do piersi gwarantuje właściwy przepływ mleka i opróżnienie odpowiedniej ilości mleka z piersi. Nieprawidłowe przystawienie dziecka do piersi może być przyczyną bolesnych brodawek. Co więcej, dziecko nie jest w stanie skutecznie opróżniać piersi, co wpływa na obniżenie poziomu laktacji, niewielki przyrost masy dziecka, zwiększone prawdopodobieństwo zapalenia sutka oraz zablokowania kanalików mlecznych.

Cechy prawidłowego przystawienia do piersi obejmują:

• Dolna i górna warga powinny być otwarte co najmniej pod kątem 120°,
• Dolna warga powinna być skierowana w stroną zewnętrzną do piersi,
• Broda powinna dotykać piersi a nos powinien być blisko piersi,
• Policzki powinny być wypełnione,
• Język powinien wychodzić poza dolną wargę i pozostawać poniżej brodawki.

Jeżeli dziecko jest przystawione odpowiednio, możesz czuć dyskomfort przez pierwsze 30-60 sekund karmienia, który stopniowo ustępuje. Jeżeli dyskomfort nie ustępuje, może to oznaczać nieprawidłowe przystawienie do piersi. Aby zapobiec bólowi i urazom sutka, przed karmieniem możesz wsadzić palec do ust niemowlaka, aby wykształcił odruch ssania. Następnie, przystaw go do piersi.

Cechy nieprawidłowego przystawienia do piersi obejmują:

• Dolna i górna warga dotykają kącików ust (rozchylenie ust jest zbyt małe),
• Słychać odgłosy ‘stukające’,
• Nie widać języka poniżej sutka,
• Brodawka jest zgnieciona po karmieniu.

Ssanie i przełykanie – Aby dziecko mogło przyjąć wystarczającą ilość mleka, musi odpowiednio ssać i przełykać. Powinnaś słyszeć jak dziecko przełyka mleko. Dźwięk jest słabo słyszalny podczas 1-2 dni po porodzie. Szczęka dziecka powinna poruszać się szybko do momentu, aż mleko zacznie płynąć.

Przewodnik karmienia piersią – Jak często karmić?

Najlepiej, aby zacząć karmić dziecko jak najwcześniej to możliwe. Wczesne sygnały głodu to przebudzenie dziecka, szukanie piersi, ssanie rączek, warg lub języka. Większość noworodków nie płacze dopóki nie są bardzo głodne. Nie należy czekać z karmieniem do momentu, w którym dziecko zacznie płakać.

Podczas pierwszego tygodnia do dwóch po porodzie, dzieci należy karmić 8-12 razy dziennie. Niektóre dzieci chcą jeść średnio co 30-60 minut, podczas gdy inne trzeba budzić i zachęcać do jedzenia. Dziecko można obudzić podczas zmiany pieluszki lub przed dotyk w stopę. Dlatego, specjaliści zalecają, aby podczas pierwszego tygodnia życia, budzić dziecko w celu karmienia, jeżeli od ostatniego karmienia minęły 4 godziny. Niektóre niemowlaki gromadzą mleko, jeżeli są karmione często i wtedy śpią dłużej.

Przewodnik karmienia piersią – Ile czasu zabiera karmienie?

Długość karmienia zależy od kilku czynników, szczególnie podczas pierwszych tygodni życia. Niektórym noworodkom spożycie pokarmu zajmuje 5 minut a innym 20 minut lub więcej. Wielu ekspertów zaleca, aby karmienie trwało tyle czasu, ile potrzebuje dziecko. Wnioskując, zamiast patrzeć na zegarek podczas karmienia, warto  po prostu obserwować zachowanie dziecka.

Nie musisz zmieniać kilkukrotnie piersi podczas karmienia. Istotne jest, że opróżnienie mleka z jednej piersi pozwala dziecku otrzymać mleko bardziej bogate w tłuszcz, niż mleko które otrzymuje na początku karmienia.

Większość dzieci kiedy kończy spożywać pokarm, rozluźnia mięśnie twarzy i rąk oraz odrywa się od brodawki. Noworodki przed ukończeniem 2-3 miesiąca życia, często zasypiają podczas karmienia, nawet zanim skończą spożywać pokarm. W takim przypadku, warto obudzić dziecko i zachęcić, aby spożyło pokarm do końca. Po opróżnieniu jednej piersi, zmień pierś, którą karmisz. Dzieci, w szczególności starsze noworodki, mogą nie być zainteresowane dalszym przyjmowaniem mleka.

Podczas pierwszego roku życia, dzieciom zdarzają się momenty, kiedy przyjmowanie pokarmu zajmuje więcej czasu. Ponieważ każde dziecko jest inne, zwiększony apetyt może występować w różnych momentach u danego dziecka. Jeżeli dziecko wykazuje zwiększony apetyt, możesz karmić je częściej.

Warto pamiętać, że karmienie piersią nie pochłania dużo czasu, chociaż niektórzy tak zakładają. Przygotowanie mleka dla niemowląt, podanie go oraz umycie butelki zabiera tyle samo czasu. 

Przewodnik karmienia piersią – Czy dziecko zjadło wystarczająco dużo?

Wielu rodziców martwi się, że dziecko nie otrzymuje wystarczającej ilości mleka, ponieważ nie widzą ile mleka dziecko wypiło. Istnieje kilka czynników, na które należy zwrócić uwagę:

Monitoruj jak często dziecko ma mokrą pieluszkę.

Warto podjąć taką praktykę chociaż przez pierwsze 2 tygodnie życia dziecka. Zazwyczaj, 4-5 dni po porodzie, dziecko powinno mieć mokrą pieluszkę co najmniej 6 razy dziennie. Kolor moczu powinien być przezroczysty lub lekko żółty. Jeżeli dziecko oddaje mocz rzadziej niż 6 razy dziennie lub mocz ma odcień ciemnej żółci, należy to zgłosić lekarzowi.

Obserwuj wypróżnianie dziecka.

Smółka to lepki stolec w ciemnym kolorze, który oddają noworodki w pierwszych dniach życia. Kolor stolca powinien stać się musztardowy lub jasnobrązowy do 4-5 dnia życia. Większość noworodków wypróżnia się minimum 4 razy dziennie do 4 dnia życia.

Kontroluj wagę dziecka.

Noworodki tracą wagę przez pierwsze kilka dni po urodzeniu. Od 5 dnia po urodzeniu, dzieci odzyskują wagę urodzeniową i w kolejnych dniach przybierają na wadze. Noworodki, które tracą na wadze przez dłuższy okres czasu, są zagrożone odwodnieniem oraz żółtaczką. Jeżeli dochodzi do takiej sytuacji, lekarz spróbuje ustalić przyczyny utraty wagi dziecka i może wdrożyć leczenie suplementami diety, aby dostarczyć dziecku odpowiednią ilość składników odżywczych, na przykład zalecając podawanie mleka z laktarium lub mleka dla niemowląt.

Utrzymuj zasoby mleka.

Ilość mleka zależy od tego jak często karmisz i opróżniasz piersi. Regularne karmienie powoduje wydzielanie 2 hormonów – prolaktyny i oksytocyny. W związku z tym, ilość mleka zmniejsza się, jeżeli mleko nie usuwasz go z piersi regularnie lub jeżeli nie opróżniasz piersi całkowicie. Co więcej, jeżeli opóźnisz lub pominiesz karmienie, w rezultacie możesz odczuwać dyskomfort a z piersi może dochodzić do wycieków. Z tego powodu, warto karmić piersią za każdym razem, kiedy dziecko wykaże oznaki głodu.

Przewodnik karmienia piersią – Co ze smoczkiem?

Rodzice często używają smoczka, aby uspokoić dziecko. Nie używaj smoczka, aby opóźnić karmienie. Jeżeli dziecko wydaje się być głodne, należy je nakarmić piersią. Nie wprowadzaj smoczka, zanim karmienie piersią nie jest dobrze opanowane, czyli do około 2 tygodnia po porodzie.

Przewodnik karmienia piersią – Czy dziecko potrzebuje innego pokarmu?

Nie trzeba podawać mleka dla niemowląt, wody butelkowej lub wody z glukozą dzieciom, które prawidłowo się rozwijają, przybierają na wadze i regularnie oddają mocz. Podawanie mleka dla niemowląt, może zmniejszyć ilość mleka produkowaną przez matkę. Nawet w przypadku wysokich temperatur, nie trzeba podawać dziecku wody lub soków owocowych do momentu osiągnięcia 6. miesiąca życia.

Suplementy odżywcze

Niektóre kobiety powinny przyjmować witaminy i suplementy diety, które są dostępne w formie płynnej i podawane za pomocą zakraplacza lub pompy do mleka.

Witamina B12

Witamina B12 jest potrzebna, aby utrzymać odpowiedni poziom komórek krwi. Niski poziom witaminy B12 może prowadzić do anemii, opóźnienia w rozwoju i innych problemów zdrowotnych. Suplementy z zawartością witaminy B12 mogą przyjmować kobiety, które są wegetariankami lub wegankami. W związku z tym, mogą nie dostarczać wystarczającego poziomu tej witaminy. Możliwy jest zakup witaminy B12 bez recepty.

Witamina D

Organizm potrzebuje witaminę D, aby przyswoić wapń i fosfor, które są niezbędne w procesie prawidłowego budowania kości. Niewystarczająca ilość witaminy D u noworodków może prowadzić do krzywicy, która osłabia kości i sprawia, że łatwo się łamią. Mleko matki zawiera witaminę D, ale czasami zbyt niską ilość, aby zaspokoić zapotrzebowanie organizmu dziecka. Innym źródłem witaminy D dla dziecka jest światło słoneczne. Jednakże, ryzyko poparzenia słonecznego u niemowląt jest duże. Nie warto zatem narażać dziecka na poparzenie, biorąc po uwagę fakt, iż dostępne są bezpieczne metody pozyskania witaminy D przez dziecko. Noworodki powinny przyjmować witaminę D z mleka matki już od pierwszego dnia życia.

Żelazo

 Żelazo to bardzo ważny składnik odżywczy, którego ciało potrzebuje do produkcji i utrzymania odpowiedniego poziomu czerwonych krwinek. Noworodki z niskim poziomem żelaza są obciążone wyższym ryzykiem rozwinięcia różnych chorób. Niedobór żelaza może wywołać upośledzenie systemu odpornościowego oraz opóźnienie w rozwoju. Mleko matki zawiera żelazo, które jest łatwo przyswajalne przez organizm dziecka. Noworodki urodzone przedwcześnie o niskiej masie urodzeniowej, otrzymują mieszankę multiwitaminową zawierającą żelazo.