Kiedy mówimy o skuteczności metod antykoncepcji zwykle podajemy ją w procentach i dla większości uznanych metod (prezerwatywy, spirala antykoncepcyjna, tabletki antykoncepcyjne, antykoncepcja awaryjna) wynosi ponad 90% przy właściwym stosowaniu. Czytając artykuły w sieci często zdarza się, że trafiamy na tzw. wskaźnik Pearla, mimo, że w medycynie stosuje się go rzadko. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) odeszła od niego na rzecz procentów. Wróćmy jednak do podstawowego pytania. Co to właściwie jest i jak należy go odczytywać?
Wskaźnik Pearla – co to jest?
Wskaźnik Pearla (nazywany także współczynnikiem lub indeksem Pearla) został opracowany w 1932 roku przez Raymonda Pearla, amerykańskiego biologa, specjalistę z dziedziny genetyki. Jest to stosunek liczby niezamierzonych poczęć do liczby badanych cykli pomnożony przez 1200 (u niektórych badaczy 1300). Oznacza on więc ilość niepożądanych ciąż, do których doszło w wyniku regularnego pożycia seksualnego u 100 par stosujących daną metodę antykoncepcji przez rok. W przeciwieństwie do metody procentowej, im jest niższy, tym skuteczniejsza jest dana metoda. Np. przy wartości 1 oznacza to, że tylko jedna para na 100 zaszła w ciążę. W przypadku niestosowania żadnych metod antykoncepcyjnych wskaźnik wynosi około 85.
Najbardziej skuteczne metody posiadają wartość od 0 do 2. Średnio skuteczne 2 do 5, a nieskuteczne powyżej 5.
Wątpliwości
Współczynnik Pearla jest jednak metodą niedokładną tzn. zwykle podawane są dwie wartości. Dlaczego? Zaczynając od najbardziej podstawowego błędu pomiarowego – idealne stosowanie danej metody antykoncepcji jest praktycznie niemożliwe. W przypadku antykoncepcji hormonalnej dużą rolę odgrywa regularność. W przypadku antykoncepcji mechanicznej pojawiają się czynniki fizyczne (może np. zsunąć się lub pęknąć). Duże znaczenie ma także jakość danego środka. Kiedy patrzymy na zestawienie dwóch wartości przy jednej metodzie, niższa wartość (wyższa skuteczność) będzie reprezentować stosowanie idealne, wyższa wartość (niższa skuteczność) będzie reprezentować stosowanie rzeczywiste.
Wskaźnik Pearla dla wybranych metod antykoncepcji
|
Metoda |
Stosowanie idealne |
Stosowanie rzeczywiste |
Antykoncepcja hormonalna
| Tabletka antykoncepcyjna dwuskładnikowa |
0.1 |
7.6 |
| Plaster antykoncepcyjny |
0.2 |
1 |
| Zastrzyk antykoncepcyjny |
0.3 |
1.2 |
| Krążek dopochwowy |
0.1 |
1 |
| Antykoncepcja awaryjna |
2 |
5 |
Antykoncepcja mechaniczna
| Prezerwatywa |
3 |
13.9 |
| Kapturek naszyjkowy |
6 |
16 |
| Błona dopochwowa |
6 |
18 |
| Wkładka domaciczna |
0.6 |
0.8 |
Antykoncepcja naturalna
| Metoda Billingsów |
0.9 |
12 |
| Metoda objawowo-termiczna |
0.2 |
9 |
| Stosunek przerywany |
15 |
28 |
| Metoda laktacyjna |
0.9 |
2.5 |
Antykoncepcja chemiczna
| Kremy i żele plemnikobójcze |
4 |
30 |
| Globulka antykoncepcyjna |
2 |
30 |