Zapalenie stawów

Zapalenie stawów

Zapalenie stawów, czyli inaczej artretyzm, odnosi się do stanu zapalnego który dotyczy danego stawu. Choroba może wpływać na każdą z ważnych struktur wewnątrz stawu, w tym na błonę maziową, kości, chrząstki lub tkanki podporowe. Typowe objawy zapalenia stawów obejmują ból, sztywność i obrzęk stawu. Ten stan może dotyczyć jednego, kilku lub wielu stawów w całym ciele.  Istnieje wiele możliwych przyczyn zapalenia stawów, chociaż niektóre są znacznie częstsze niż inne. Niektóre rodzaje zapalenia stawów dobrze reagują na leczenie i ustępują bez żadnych długotrwałych skutków, podczas gdy inne typy zapalenia stawów są trudniejsze do kontrolowania i mogą powodować kalectwo.

Jakie objawy powoduje zapalenie stawów?

Objawy ze strony stawów

Najczęstsze objawy zapalenia stawów to ból i sztywność stawów. Może również wystąpić tkliwość stawów, obrzęk i ograniczony ruch jednego lub kilku stawów. Skóra na stawie jest czasami czerwona i ciepła. Istnieją dwa główne typy zapalenia stawów: zapalne i niezapalne. Przykłady zapalenia stawów obejmują zakaźne zapalenie stawów, reumatoidalne zapalenie stawów i dnę moczanową. Przykładem zapalenia stawów o podłożu niezapalnym jest choroba zwyrodnieniowa stawów, która stanowi najczęstszy rodzaj zapalenia stawów. Umiejscowienie i rodzaj bólu stawów, obecność lub brak obrzęku stawów, szybkość jego początku, a także obecność objawów przedmiotowych i podmiotowych poza stawem (takich jak wysypka), mogą pomóc w odróżnieniu zapalnego i niezapalnego zapalenia stawów. 

Zapalenie stawów o podłożu zapalnym

Choroba o podłożu zapalnym zwykle powoduje sztywność stawów, zwłaszcza sztywność poranną. Niektóre typy zapalnego zapalenia stawów, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów i zapalenie stawów w przebiegu tocznia rumieniowatego, wpływają na stawy symetrycznie, czyli wpływają na te same stawy po obu stronach ciała. 

Zapalenie stawów o podłożu niezapalnym

Choroba o podłożu niezapalnym zwykle powoduje ból, który nasila się podczas ruchu i podnoszenia ciężarów, który ustępuje po odpoczynku. Może to dotyczyć stawów po jednej lub obu stronach ciała.

Jak zdiagnozować zapalenie stawów?

Proces diagnozowania zapalenia stawów składa się z kilku etapów. Najbardziej pomocne informacje dostarczają wywiad lekarski i badanie fizykalne. Czasami potrzebne są badania laboratoryjne (np. badania krwi i moczu), badania obrazowe (np. prześwietlenie rentgenowskie) i inne badania. 

Badania laboratoryjne

Badania laboratoryjne i obrazowe mogą być potrzebne, aby określić przyczynę zapalenia stawów.  Na przykład, jeśli podejrzewa się reumatoidalne zapalenie stawów lub toczeń rumieniowaty układowy, pomocne może być zbadanie krwi pod kątem przeciwciał, które są powszechnie obecne w tych chorobach. Przykłady obejmują przeciwciała przeciwko czynnikowi reumatoidalnemu (RF) i przeciwko cyklicznemu cytrulinowanemu peptydowi (aCCP) w kierunku reumatoidalnego zapalenia stawów i przeciwciało przeciwjądrowe (ANA) w kierunku tocznia rumieniowatego układowego.

Badanie płynu wewnątrz stawu

Badanie płynu wewnątrz stawu, zwanego mazią stawową, jest często pomocne w ustaleniu przyczyny zapalenia stawów. Po znieczuleniu skóry płyn usuwa się, wprowadzając igłę do stawu i pobierając próbkę płynu. Procedura ta nazywana jest artrocentezą, aspiracją płynu stawowego lub punkcją stawu. Często określa się ją także mianem nakłucia stawu. Analiza płynu stawowego jest szczególnie pomocna w potwierdzeniu, czy zapalenie stawów jest zapalne oraz w ustaleniu czy staw jest zakażony (septyczne zapalenie stawów) lub czy występują kryształy (dna moczanowa lub dna rzekoma).

Badania obrazowe

Zdjęcia rentgenowskie dostarczają szczegółowe zdjęcia kości. Zwykłe, prześwietlenia rentgenowskie pokazują struktury kostne stawu i dlatego są przydatne do wykrywania uszkodzeń kości lub innych nieprawidłowości. Inne badania obrazowe, takie jak USG, rezonans magnetyczny i tomografia komputerowa (TK), dostarczają obrazów tkanek wewnątrz i wokół stawów. Dostarczają one bardziej szczegółowych informacji o strukturach kostnych, a także pokazują wszelkie nieprawidłowości w tkankach miękkich, takich jak wyściółka stawu, ścięgna i kaletka.

Lekarz można zalecić jedno lub więcej z powyższych badań obrazowych, aby wykryć nadżerki (uszkodzenie kości spowodowane zapaleniem stawów), złamania, złogi wapnia lub zapalenie stawów.  W przypadku wielu typów zapalenia stawów, zmiany w stawie nie są widoczne na zdjęciu rentgenowskim przez miesiące, a nawet lata. Jednakże, prześwietlenia rentgenowskie są często przydatne do monitorowania choroby.

Zapalenie stawów – Kiedy udać się do lekarza?

Niektóre oznaki i objawy zapalenia stawów wymagają pilnej pomocy medycznej. Jeśli masz obrzęk jednego lub więcej stawów i którykolwiek z poniższych objawów, jak najszybciej zgłoś się do lekarza.

• Gorączka,
• Utrata masy ciała,
• Niezdolność do funkcjonowania z powodu bólu stawów,
• Ogólne poczucie choroby,
• Nagłe osłabienie określonych grup mięśni.

Jak leczyć zapalenie stawów?

Leczenie zapalenia stawów zależy od konkretnej przyczyny. Typowe metody leczenia obejmują fizjoterapię i terapię zajęciową, leki przeciwbólowe (takie jak acetaminofen), leki przeciwzapalne (takie jak ibuprofen) i leki immunosupresyjne (takie jak prednizon lub metotreksat). W przypadku bakteryjnych zakażeń stawów, standardem jest antybiotykoterapia.