Opioidowe leki przeciwbólowe

Co to są opioidowe leki przeciwbólowe?

Opioidowe leki przeciwbólowe (opioidy) to grupa silnych leków łagodzących ból. Są to silniejsze leki niż leki przeciwbólowe, które można kupić bez recepty.

Opioidy są stosowane w leczeniu bólu u osób z nowotworami lub z innymi przewlekłymi schorzeniami. Lekarze przepisują je również w celu złagodzenia silnego bólu, który utrzymuje się przez kilka dni, np. po operacji. Ten rodzaj bólu nazywany jest krótkotrwałym bólem. Ból krótkotrwały może wystąpić po:

• Zabiegu chirurgicznym,
• Poważnym zabiegu stomatologicznym,
• Poważnych obrażeniach, takich jak złamanie kości lub innych obrażeniach w wyniku wypadku samochodowego,
• Niektórych chorobach, takich jak kamienie nerkowe.

W takich sytuacjach, nie każdy potrzebuje leku opioidowego. Lekarz zdecyduje, czy ból wymaga leczenia opioidem. W tym artykule omówiono to, co należy wiedzieć podczas przyjmowania opioidów razem z innym lekiem przeciwbólowym, w celu krótkotrwałego złagodzenia silnego bólu. Jeśli lekarz przepisze opioid, który powoli uwalnia lek do organizmu, taki jak plaster na skórę lub pigułka o przedłużonym uwalnianiu, może wskazać inne zalecenia podczas jego stosowania.

Czy opioidowe leki przeciwbólowe są bezpieczne?

Opioidy są generalnie bezpieczne, jeśli przyjmuje się je wtedy, gdy jest to konieczne z powodu silnego bólu i tylko przez krótki czas. Krótki czas oznacza kilka dni lub tydzień. Leki mogą pomóc w bardziej komfortowym procesie powrotu do zdrowia po operacji lub urazie i powrocie do wykonywania codziennych czynności.  Jednakże, opioidy są niebezpieczne, jeśli nie są stosowane prawidłowo. Jeśli są nadużywane, na przykład jeśli zażywa się je chociaż nie występuje silny ból, istnieje ryzyko uzależnienia. Ponadto, jeśli zażyje się za dużo leku na raz, z alkoholem lub innymi lekami, opioidy mogą spowodować poważne obrażenia, a nawet śmierć w wyniku przedawkowania. W dalszej części artykułu znajduje się więcej informacji na temat bezpiecznego stosowania leków opioidowych. Ważne jest, aby uważnie przeczytać całą ulotkę przed zażyciem leku.

Jakie opioidowe leki przeciwbólowe są dostępne do stosowania?

W celu krótkotrwałego złagodzenia silnego bólu wiele osób otrzymuje receptę na małą dawkę leku opioidowego. Leki opioidowe stosowane w tym celu obejmują: oksykodon, hydromorfon, hydrokodon-acetaminofen, tramadol i kodeinę. Te opioidy są dostępne w postaci tabletek o natychmiastowym uwalnianiu. Oznacza to, że ​​działają szybko, aby złagodzić ból. Są również dostępne w postaci płynów, czopków i zastrzyków dla osób, które nie mogą połykać tabletek. Opioidy są również dostępne w postaci pigułek, plastrów, pastylek do ssania i aerozoli o przedłużonym uwalnianiu. Opioidy o przedłużonym uwalnianiu nie są stosowane w przypadku bólu krótkotrwałego. Tego typu opioidy są stosowane w leczeniu bólu długotrwałego.

Kiedy lekarz może przepisać więcej niż jeden lek przeciwbólowy?

Lekarz zwykle przepisuje inny lek przeciwbólowy wraz z opioidem. Może to obejmować niesteroidowy lek przeciwzapalny (NLPZ), taki jak ibuprofen lub naproksen albo paracetamol. W ten sposób, można użyć mniej opioidowego leku przeciwbólowego i używać go tylko wtedy, gdy NLPZ lub paracetamol nie wystarczą, aby złagodzić ból. Na przykład, jeśli pacjent zażywa paracetamol i ibuprofen 3 lub 4 razy dziennie, może uzyskać wystarczającą ulgę w bólu, przyjmując tylko jedną tabletkę opioidową rano i jedną wieczorem, aby zasnąć bez problemu. Jeśli pacjent będzie nadal przyjmować paracetamol i NLPZ, gdy ból się zmniejszy, może być w stanie szybciej odstawić leki opioidowe. Jest ważne by:

• Porozmawiać ze swoim lekarzem lub pielęgniarką, aby dowiedzieć się, ile NLPZ i paracetamolu należy przyjmować. Osoby z niektórymi schorzeniami nie powinny w ogóle przyjmować NLPZ.
• Być świadomym, że niektóre leki opioidowe są połączone z paracetamolem lub NLPZ w tej samej pigułce. Jeśli tak jest, nie należy przyjmować żadnych dodatkowych NLPZ lub paracetamolu bez uprzedniej konsultacji z lekarzem. Lekarz może również zasugerować inne sposoby zmniejszania bólu bez leków, takie jak okłady z lodu lub ciepłe okłady, odpoczynek lub ćwiczenia relaksacyjne. W niektórych przypadkach pomocne mogą być leki, które znieczulają jedną część ciała.

Jak działają opioidowe leki przeciwbólowe?

Opioidy łagodzą ból, blokując sygnały bólowe w układzie nerwowym. Zmniejszają także niepokój i stres spowodowany bólem i mogą pomóc w zasypianiu. Opioidy blokują również inne sygnały nerwowe w organizmie, co powoduje skutki uboczne. Na przykład, zażycie zbyt dużej dawki opioidów, może spowodować poważne problemy, takie jak trudności z oddychaniem.

Jak bezpiecznie zażywać opioidowe leki przeciwbólowe?

Są rzeczy, które można zrobić, aby bezpiecznie stosować lek opioidowy oraz chronić siebie i innych:

• Należy przestrzegać dokładnie planu leczenia. Trzeba przyjmować tylko taką ilość leku, jaką przepisał lekarz i tylko tak często, jak zalecił. Różni ludzie potrzebują różnych dawek leku. Nigdy nie należy przyjmować opioidów, które nie zostały przepisane. Warto porozmawiać z lekarzem lub pielęgniarką, jeśli opioidy nie pomagają wystarczająco w łagodzeniu bólu.
• Nie można pić alkoholu podczas przyjmowania opioidów.
• Nie należy przyjmować opioidów z lekami usypiającymi ani z innymi lekami, chyba że tak zaleci lekarz.
• Podczas przyjmowania leków opioidowych nie należy prowadzić samochodu, obsługiwać niebezpiecznych maszyn ani wykonywać innych ryzykownych czynności. Opioidy mogą powodować zmęczenie lub problemy z jasnym myśleniem.
• Opioidy należy przechowywać w bezpiecznym miejscu, takim jak zamknięta szafka. Uniemożliwi to dzieciom, nastolatkom i innym osobom dostęp do nich.
• Kiedy ból ustąpi, należy pozbyć się leków. Lekarz, pielęgniarka lub farmaceuta mogą zasugerować sposoby pozbycia się ich. Może to obejmować spłukanie ich w toalecie lub zmieszanie ich z inna substancja i wyrzucenie do kosza. Niektóre komisariaty policji i apteki przyjmują również niewykorzystane leki lub resztki leków. Podczas wizyty u lekarza, pielęgniarki, dentysty lub farmaceuty, należy przynieść ze sobą pełną listę wszystkich leków przeciwbólowych i innych stosowanych leków.

Jakie skutki uboczne mogą wywołać opioidowe leki przeciwbólowe?

 Opioidy mogą powodować pewne skutki uboczne, które są uciążliwe, a inne nawet niebezpieczne.

Niebezpieczne skutki uboczne

Po zażyciu zbyt dużej ilości opioidów lub podejrzenia, że ktoś przedawkował lek, należy skontaktować się z pogotowiem lub zawieść osobę, która zażyła zbyt dużo leku do szpitala.

Takie osoby:

• Nie mogą się obudzić lub wydają się bardzo senne,
• Stają się bardzo zdezorientowane,
• Oddychają bardzo wolno lub przestają oddychać,
• Mdleją lub mają drgawki,
• Nie są w stanie oddać moczu.

Ratownicy mogą leczyć przedawkowanie opioidów lekiem zwanym naloksonem. Może to uratować życie danej osoby. Trzeba podać substancję jak najszybciej.

Uciążliwe skutki uboczne

Dokuczliwe skutki uboczne obejmują:

• Zaparcia – Lekarz lub pielęgniarka mogą zasugerować przyjmowanie leków zapobiegających lub leczących zaparcia. Ważne jest również, aby pić dużo wody,
• Nudności, wymioty lub swędzenie – Jeśli wystąpi którykolwiek z tych problemów, lekarz może zmienić lek na inny,
• Suchość w ustach,
• Zawroty głowy, senność lub problemy z jasnym myśleniem,
• Problemy ze wzrokiem,
• Uczucie niezdarności.

Po nagłym zaprzestaniu przyjmowania opioidu po całodobowym przyjmowaniu go przez kilka dni, można odczuwać nieprzyjemne objawy zwane odstawieniem. Może to obejmować ból brzucha, biegunkę lub drgawki. Podczas regularnego przyjmowania opioidu przez kilka dni lub dłużej, należy zapytać lekarza, czy konieczne jest stopniowe zmniejszanie dawki.

Czy opioidowe leki przeciwbólowe są uzależniające?

W niektórych przypadkach przyjmowanie opioidów może prowadzić do nadużywania lub uzależnienia od opioidów. Nadużywanie opioidów oznacza przyjmowanie ich w sposób inny niż zalecony przez lekarza. Zaburzenie używania opioidów to termin określający uzależnienie od opioidów. Dzieje się tak, gdy osoba nie może kontrolować stosowania opioidu. Osoba uzależniona od opioidów może zażywać więcej, niż planowała. Może potrzebować wyższych dawek, aby uzyskać taki sam efekt, jaki uzyskiwała przy mniejszej liczbie tabletek lub niższej dawce leku. Pacjenci często nie są w stanie zaprzestać stosowania leku. Ryzyko tych problemów jest większe w przypadku osób, które mają problemy ze stosowaniem leków lub alkoholu. Rzadko zdarza się uzależnienie od opioidów, jeśli pacjent przyjmuje je krótkotrwale z powodu silnego bólu i zgodnie z zaleceniami lekarza. Jeśli pacjent ma historię nadużywania pewnych substancji, najlepiej całkowicie unikać opioidów, jeśli to możliwe. Lekarz może pomóc znaleźć sposoby leczenia bólu bez stosowania leków opioidowych.

Opioidowe leki przeciwbólowe a ciąża

Istnieje ryzyko związane z przyjmowaniem opioidów w czasie ciąży, zwłaszcza jeśli leczenie trwa dłużej niż kilka dni. Należy porozmawiać z lekarzem o sposobach leczenia silnego bólu, które będą najlepsze dla kobiety w ciąży.