Warfaryna

Co to jest warfaryna?

Warfaryna to lek na receptę, który zaburza normalne krzepnięcie krwi. Jest również nazywany antykoagulantem. Wiele osób nazywa te leki „lekami rozrzedzającymi krew”, chociaż w rzeczywistości nie powodują one zmniejszania gęstości krwi, a jedynie zmniejszają ryzyko powstania zakrzepu. Normalny mechanizm krzepnięcia to złożony proces obejmujący wiele czynników. Czynniki te są wytwarzane przez wątrobę i działają kolejno, tworząc skrzepy krwi. Aby wątroba mogła wytworzyć niektóre czynniki krzepnięcia, konieczna jest odpowiednia ilość witaminy K. Warfaryna blokuje jeden z enzymów wykorzystujących witaminę K do wytwarzania niektórych czynników krzepnięcia, co z kolei zmniejsza ich zdolność do prawidłowego działania we krwi. W rezultacie, mechanizm krzepnięcia zostaje zakłócony, a krzepnięcie krwi trwa dłużej.

Warfaryna jest przepisywana osobom, u których występuje zwiększone ryzyko rozwoju szkodliwych zakrzepów krwi. Obejmuje to osoby z mechaniczną zastawką serca, nieregularnym rytmem serca zwanym migotaniem przedsionków, niektórymi zaburzeniami krzepnięcia lub wyższym ryzykiem powstania zakrzepu po operacji endoprotezy biodra lub kolana. Warfarynę stosuje się również u osób, u których doszło do powstania zakrzepu, w tym u niektórych osób, które przeszły udar, zawał serca oraz u osób z zatorowością płucną i zakrzepicą żył głębokich. Lek nie rozpuszcza skrzepów, ale zapobiega ich zwiększaniu się i przemieszczaniu się do innej części ciała. Pozwala to na rozkładanie skrzepów w czasie i pomaga zmniejszyć ryzyko powstania zakrzepów u osób z wyższym ryzykiem ich powstawania. Ponadto, warfaryna zapobiega i leczy poważne problemy zdrowotne spowodowane przez zakrzepy krwi.

Warfaryna – Jak monitorować stan zdrowia podczas przyjmowania leku?

Celem terapii warfaryną jest zmniejszenie tendencji do tworzenia się skrzepów krwi, ale nie całkowite zapobieganie krzepnięciu. Dlatego, podczas przyjmowania warfaryny należy uważnie monitorować zdolność krwi do krzepnięcia. Dawkę warfaryny dostosowuje się w celu utrzymania czasu krzepnięcia w docelowym zakresie, na podstawie wyników okresowych badań krwi. Testy te można wykonać w laboratorium lub przy użyciu urządzenia przenośnego w domu. 

Czas protrombinowy (PT)

Test krzepnięcia stosowany do pomiaru działania warfaryny to czas protrombinowy. PT to test laboratoryjny, który mierzy czas potrzebny do utworzenia skrzepu. Jest mierzony w sekundach. Jest szczególnie wrażliwy na czynniki krzepnięcia, na które wpływa warfaryna. Test jest również używany do obliczania miary najczęściej używanej do dostosowania dawki warfaryny, znanej jako INR (lub Międzynarodowy Współczynnik Znormalizowany).

Międzynarodowy Współczynnik Znormalizowany (INR)

INR to sposób wyrażenia PT w znormalizowany sposób poprzez porównanie go z wartością referencyjną. Zapewnia to wiarygodne porównanie wyników uzyskanych przez różne laboratoria w różnych obiektach. INR jest wyrażony jako liczba bez jednostek. Im dłużej trwa krzepnięcie krwi, tym wyższy PT i INR. Docelowy zakres INR zależy od sytuacji klinicznej. W większości przypadków, docelowy zakres INR wynosi od 2 do 3, chociaż można wybrać inne zakresy, jeśli istnieją szczególne okoliczności. U osoby, która nie przyjmuje warfaryny, INR wynosi około 1. Jeśli INR jest poniżej zakresu docelowego, istnieje zwiększone ryzyko tworzenia skrzepów. Z drugiej strony, jeśli INR jest powyżej zakresu docelowego, istnieje zwiększone ryzyko krwawienia.

Dawkowanie

Dawkę warfaryny dostosowuje się tak, aby wynik testu PT/INR był prawidłowy. Czas protrombinowy i międzynarodowy współczynnik znormalizowany (PT / INR) jest monitorowany częściej, gdy zmienia się dawka, gdy pacjent rozpoczyna lub przerywa stosowanie innego leku lub gdy zmienia się stan zdrowia. Przy stabilnej dawce, monitorowanie jest rzadsze. Typowa częstotliwość monitorowania, w celu uzyskania stabilnego dawkowania to około cztery lub sześć tygodni. Oprócz zwiększonego monitorowania, zmiany w stosowanych lekach lub zmiany stanu zdrowia mogą powodować konieczność stosowania wyższej lub niższej dziennej dawki warfaryny.

Jakie efekty uboczne może powodować warfaryna?

Możliwe skutki uboczne

Głównym powikłaniem związanym z warfaryną jest krwawienie. Obejmuje to poważne, zagrażające życiu krwawienie, takie jak krwawienie do mózgu lub krwawienie wewnętrzne, które jest rzadkie. Możliwe są także niewielkie krwawienia, takie jak łatwe siniaczenie, krwawienie dziąseł lub krwawienie z nosa, które są częste i mogą wystąpić w przypadku każdego leku przeciwzakrzepowego.  Ryzyko krwawienia jest różne u każdej osoby i jest największe w ciągu kilku tygodni rozpoczęcia leczenia warfaryną i podczas okresów nasilenia choroby. Ogólnie, ryzyko poważnego krwawienia wewnętrznego wynosi około 1%-3%rocznie. Osoby, które dobrze tolerowały warfarynę przez co najmniej sześć miesięcy i przyjmują stałą dawkę warfaryny, zwykle są obciążone ryzykiem poważnego krwawienia wewnętrznego, które jest bliżskie 1% rocznie. Nadmierne krwawienie lub krwotok może wystąpić z dowolnego obszaru ciała, nawet jeśli warfaryna ma pożądany efekt. Osoby przyjmujące warfarynę powinny zgłaszać wszelkie upadki lub wypadki, a także oznaki lub objawy krwawienia lub siniaczenie, które nie zdarza się na co dzień.

Objawy krwawienia wewnętrznego obejmują silny ból głowy lub zmiany siły w jednej części ciała, krew w moczu, krwawy lub ciemny stolec lub krwawe wymioty. Te objawy powinny skłonić do natychmiastowej rozmowy z lekarzem, który może zlecić wykonanie testu PT / INR.

Niewielkie krwawienie obejmuje krwawienie z dziąseł, krwawienie z nosa lub łatwe powstawanie sińców. Ważne jest, aby zgłaszać zmiany w nasileniu lub częstotliwości tych objawów, aby lekarz mógł podjąć decyzję o podjęciu odpowiednich kroków. Ponieważ ryzyko krwawienia wzrasta wraz ze wzrostem INR, współczynnik ten należy ściśle monitorować. Warfaryna może również powodować rzadkie działanie niepożądane zwane martwicą skóry lub zgorzelą, które mogą powodować ciemnoczerwone lub czarne obszary na skórze. To powikłanie jest bardziej prawdopodobne u osób z dziedzicznymi zaburzeniami krzepnięcia, takimi jak niedobór białka C, które występuje bardzo rzadko. Skutki uboczne najprawdopodobniej będą widoczne w ciągu pierwszych kilku dni leczenia warfaryną.

Kiedy szukać pomocy?

Jeśli wystąpią oczywiste lub delikatne oznaki krwawienia, w tym objawy podane poniżej, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem.

• Uporczywe nudności, rozstrój żołądka, krwawe wymioty lub inna substancja, który wygląda jak fusy kawy,
• Bóle głowy, zawroty głowy lub osłabienie,
• Krwawienia z nosa,
• Ciemnoczerwony lub brązowy mocz,
• Krew w wypróżnianiu lub ciemny stolec,
• Poważny upadek lub uraz głowy, nawet jeśli nie ma innych objawów,
• Wypadek samochodowy lub inne poważne obrażenia, które mogą spowodować krwawienie.

Ważne jest również, aby powiadomić lekarza, jeśli masz którykolwiek z poniższych objawów:

• Krwawienie z dziąseł po umyciu zębów,
• Obrzęk lub ból w miejscu zastrzyku,
• Czarno-niebieska skóra (zasinienie),
• Nadmierne krwawienie miesiączkowe lub krwawienie między miesiączkami,
• Biegunka, wymioty lub niemożność jedzenia przez ponad 24 godziny,
• Gorączka (temperatura wyższa niż 38 ° C), która może być oznaką infekcji mogącej zmienić INR,
• Nowy lek przepisany przez innego lekarza, ponieważ niektóre leki mogą zmieniać INR u osób przyjmujących warfarynę,
• Planowana operacja lub zabieg, gdyż może być konieczne odstawienie warfaryny na pewien czas, w celu zmniejszenia ryzyka krwawienia w trakcie lub po zabiegu.

Należy pamiętać, że warfaryna jest przyjmowana w celu zmniejszenia ryzyka tworzenia się stanów takich jak zakrzepica żył głębokich, zatorowość płucna czy udar. Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy zakrzepu, należy natychmiast zgłosić się do lekarza.

Czy warfaryna jest bezpieczna w czasie ciąży?

Wady wrodzone

Warfaryna przenosi się z matki na dziecko przez łożysko i może zakłócać normalne krzepnięcie krwi u dziecka. Lek może również wpływać na tworzenie kości i chrząstek u rozwijającego się płodu. Ten wpływ na krzepnięcie krwi i rozwój płodu przed urodzeniem może prowadzić do powstania wad wrodzonych i innych problemów. Kobieta, która zajdzie w ciążę podczas leczenia warfaryną, powinna natychmiast powiadomić o tym swojego lekarza. Kobieta przyjmująca warfarynę, która planuje zajść w ciążę, powinna omówić plan działania ze swoim lekarzem. Heparyna lub heparyna drobnocząsteczkowa to antykoagulanty, które nie przenikają przez łożysko od matki do dziecka i mogą być stosowane zamiast warfaryny w czasie ciąży. Warfarynę można wznowić po porodzie. 

Karmienie piersią

Chociaż warfaryna nie przenika do mleka matki, kobieta, która chce karmić piersią podczas przyjmowania warfaryny, powinna skonsultować się z lekarzem. Warfaryna jest uważana za lek bezpieczny do stosowania u kobiet karmiących piersią, a także dla niemowlęcia.

Warfaryna – Ważne informacje i wskazówki

Przyjmuj warfarynę zgodnie z harmonogramem

Warfarynę należy przyjmować zgodnie z zaleceniami lekarza. Nie zwiększaj, nie zmniejszaj ani nie zmieniaj dawki samodzielnie, chyba że zaleci to lekarz lub w przypadku samodzielnego leczenia, jeśli używasz w domu urządzenia do monitorowania międzynarodowego współczynnika znormalizowanego (INR). W przypadku pominięcia dawki, należy skontaktować się z lekarzem, który zalecił lek. Tabletki warfaryny mają różne dawki. Każda dawka jest zwykle w innym kolorze, z wyraźnie zaznaczoną ilością warfaryny (w miligramach) na tabletce. Jeśli kolor, kształt lub dawka tabletki wygląda inaczej niż poprzednio, należy natychmiast powiadomić o tym farmaceutę lub lekarza.

Zmniejsz ryzyko krwawienia

Podczas przyjmowania warfaryny występuje tendencja do krwawień, częściej niż zwykle. Niektóre proste środki mogą zmniejszyć to ryzyko. Stosuj następujące środki ostrożności:

• Zawsze zapinaj pasy bezpieczeństwa,
• Noś kask podczas jazdy na rowerze lub motocyklu,
• Unikaj stosowania leków dostępnych bez recepty, które zawierają niesteroidowe leki przeciwzapalne, a także innych dostępnych bez recepty leków bez konsultacji z lekarzem,
• Podczas wizyty u pracownika służby zdrowia (lekarza, dentysty, pielęgniarki) powiedz, że zażywasz warfarynę.

Należy pamiętać, że każdy odniesiony uraz może krwawić bardziej niż zwykle. Obejmuje to wszystkie urazy, od drobnych skaleczeń na skórze (takich jak zadraśnięcia) po bardziej poważne obrażenia. Aby zmniejszyć ryzyko, możesz zachować szczególną ostrożność podczas wykonywania czynności, które mogą spowodować krwawienie. Może to obejmować golenie za pomocą elektrycznej maszynki do golenia, a nie żyletki, ostrożność podczas używania noży lub ostrych przedmiotów oraz unikanie niektórych sportów kontaktowych, które wiążą się z wysokim ryzykiem zranienia. Dodatkowe środki, które niektórzy ludzie podejmują, obejmują unikanie lodu i innych śliskich powierzchni, usuwanie zagrożeń związanych z potknięciem się w domu. Skorzystaj z pomocy lekarza, który pomoże Ci znaleźć metody, które będą dla Ciebie najlepsze.

Warfaryna i żywność

Niektóre pokarmy i suplementy mogą wpływać na skuteczność warfaryny. Skonsultuj się z lekarzem przed wprowadzeniem poważnych zmian w diecie (np. rozpoczęcie diety odchudzającej, rozpoczęcie suplementacji lub przyjmowanie witamin).

Witamina K – Stosowanie warfaryny nie powinno kolidować ze zdrową dietą. Jednak ważne jest, aby nie z dnia na dzień nie wprowadzać dużych różnic w spożyciu witaminy K z pożywienia, ponieważ zmiany w dziennej dawce witaminy K mogą wpływać na INR. Osoby przyjmujące warfarynę powinny starać się jeść co tydzień stosunkowo podobną ilość pokarmów zawierających witaminę K. Umiarkowane dzienne spożycie w przybliżeniu takiej samej ilości witaminy K prawdopodobnie utrzyma INR na stabilniejszym poziomie. Przejście na mniejszą ilość witaminy K może zwiększyć INR, i potencjalnie zwiększając ryzyko krwawienia. Zwiększenie ilości witaminy K może obniżyć INR, potencjalnie zwiększając ryzyko tworzenia zakrzepów krwi. Niektóre pokarmy o wysokim poziomie witaminy K to: jarmuż, brokuły, szpinak, kapusta włoska lub rzepa, sałata, brukselka i kapusta.

Sok żurawinowy i sok grejpfrutowy – Istnieją różne doniesienia na temat wpływu soku żurawinowego lub grejpfrutowego na osoby stosujące warfarynę, w celu zapobiegania zakrzepom krwi. Niektórzy klinicyści sugerują, aby osoby przyjmujące warfarynę nie spożywały więcej niż jedną lub dwie szklanki soku dziennie.

Warfaryna i alkohol

Alkohol w małych lub umiarkowanych ilościach (jedna lub dwie porcje dziennie) prawdopodobnie nie będzie miał większego wpływu na INR. Jedna porcja to 1 piwo lub 1 kieliszek wina. Osoby leczone warfaryną powinny unikać picia nadmiernych ilości alkoholu przez krótki czas (np. podczas jednego posiłku), ponieważ może to wpłynąć na INR i zwiększyć ryzyko obrażeń i poważnego krwawienia.

Warfaryna i leki

Wiele leków, ziół i witamin może wchodzić w interakcje z warfaryną. Interakcje mogą zmieniać (zwiększać lub zmniejszać) działanie warfaryny lub innych leków. Konieczne może być dostosowanie dawki warfaryny, w celu utrzymania optymalnego działania przeciwzakrzepowego. Za każdym razem, gdy rozpoczynasz stosować nowy lek, należy przenalizować możliwe skutki związane z zażywaniem warfaryny.

Osoby przyjmujące warfarynę powinny skonsultować się ze swoim lekarzem przed przyjęciem jakichkolwiek nowych leków, w tym leków dostępnych bez recepty, leków ziołowych, witamin, suplementów lub jakichkolwiek innych produktów. Niektóre z najczęstszych leków przeciwbólowych dostępnych bez recepty, w tym zawierające aspirynę lub NLPZ, takie jak lub naproksen, mogą zwiększać ryzyko krwawienia. Paracetamol może wchodzić w interakcje z warfaryną, jeśli jest przyjmowany w dawkach przekraczających zalecane maksimum 4000 mg na 24 godziny. Jeśli potrzeba więcej niż jednej lub dwóch dawek leku przeciwgorączkowego lub leków przeciwbólowych dostępnych bez recepty, paracetamol jest lepszy niż aspiryna lub NLPZ.

Niektórzy specjaliści od leków przeciwzakrzepowych zalecają unikanie przyjmowania naturalnych leków i ziół podczas przyjmowania warfaryny, ponieważ składniki tych produktów nie są standaryzowane, a ich wpływ na INR jest nieprzewidywalny. Jeśli jednak przyjmujesz naturalny produkt lub suplement ziołowy, częstsze monitorowanie INR może być konieczne, aby zapewnić bezpieczeństwo.

Noś identyfikator medyczny

Osoby, które wymagają długotrwałej warfaryny, powinny zawsze nosić bransoletkę, naszyjnik lub podobny znaczek ostrzegawczy. Ponadto, pomocna może być karta w portfelu z lekami umieszczona obok prawa jazdy lub innego oficjalnego dokumentu tożsamości. Jeśli dojdzie do wypadku, a osoba jest zbyt chora, aby wyjaśnić swój stan, pomoże to ratownikom zapewnić odpowiednią opiekę. Etykieta ostrzegawcza powinna zawierać listę głównych schorzeń i powodów, dla których potrzebna jest warfaryna (np. migotanie przedsionków), a także nazwisko i numer telefonu osoby kontaktowej.

Czy można zamienić warfarynę na inny lek przeciwzakrzepowy?

Wiele osób przyjmujących warfarynę zastanawia się, czy mogliby przejść na jeden z leków przeciwzakrzepowych, które nie wymagają regularnego monitorowania badań krwi. Leki z tej grupy to bezpośrednie doustne antykoagulanty (DOAC). Obejmują dabigatran, rywaroksaban, apiksaban i edoksaban. Leki te nie wymagają regularnego monitorowania za pomocą badań krwi, a u wielu osób mogą być skuteczniejsze i bezpieczniejsze niż warfaryna (mniejsze ryzyko krwawienia). Jednak te leki nie są najlepszym wyborem dla każdego. Na przykład, warfaryna jest stosowana u osób z mechaniczną zastawką serca. Każdy lek wiąże się z pewnym ryzykiem i korzyściami, a najlepszy wybór zależy od Twojej indywidualnej sytuacji. Zapytaj swojego lekarza, jeśli masz wątpliwości lub pytania dotyczące tego, jaki lek przeciwzakrzepowy zażywać.