Drżenie samoistne

Co to jest drżenie samoistne?

Drżenie to powtarzające się, mimowolne potrząsanie częścią ciała, najczęściej rękami lub głową. Może to być zaburzenie samo w sobie lub może być oznaką innego problemu zdrowotnego. Istnieje kilka różnych typów tego zaburzenia, z których wszystkie należą do jednej z poniższych kategorii.

Drżenie spoczynkowe

Występuje, gdy siedzisz lub leżysz i jesteś zrelaksowany. Osoby, które je odczuwają, zwykle mogą zje atrzymać, celowo poruszając dotkniętą chorobą część ciała.

Drżenie ruchowe

Występuje przy dobrowolnym skurczu mięśni. Ta kategoria jest dalej podzielona w następujący sposób:

Drżenie kinetyczne

Ten rodzaj występuje, gdy wykonujesz czynność ukierunkowaną na konkretny cel, taką jak pisanie lub picie z kubka. Proste zaburzenie kinetyczne pozostaje stałe podczas całej akcji. Forma intencyjna pogarsza się stopniowo, gdy zbliżasz się do celu (np. czegokolwiek, po co sięgasz ręką).

Drżenie podstawowe

Występuje, gdy próbujesz utrzymać część ciała nieruchomo, wbrew sile grawitacji. Na przykład, ramiona mogą się trząść, jeśli wyciągniesz je przed siebie.

Drżenie izometryczne

Ten rodzaj występuje, gdy napinasz mięsień na nieruchomy obiekt, na przykład naciskając na ścianę lub pięścią.

Drżenie czynnościowe

Może łączyć cechy drżenia spoczynkowego, posturalnego i czynnościowego. W przeciwieństwie do innych rodzajów , drżenie czynnościowe nie ma znanej medycznej przyczyny i uważa się, że jest przejawem rozpoznanego lub czasami nierozpoznanego stresu. Ten rodzaj drżenia zwykle staje się mniej dotkliwy, jeśli jesteś rozproszony, gdy lekarz bada Cię  i poprosi o zrobienie czegoś innego z inną częścią ciała (na przykład dotknięcie palcami przeciwnej dłoni). Inne rodzaje zwykle nasilają się wraz z rozproszeniem uwagi. 

Lekarze używają terminu „zespoły drżenia”, aby opisać określone kombinacje objawów przedmiotowych i podmiotowych, które często występują razem. Definiują również zespoły drżenia jako izolowane, co oznacza, że drżenie jest jedynym objawem neurologicznym lub połączonym, w którym występują również inne problemy neurologiczne. Rozpoznanie rodzaju zaburzenia jest pierwszym krokiem do odkrycia jego przyczyny i możliwości leczenia.

Jakie przyczyny mają drżenie spoczynkowe i ruchowe?

Choroba Parkinsona – Najczęstszą przyczyną zaburzenia spoczynkowego jest choroba Parkinsona. Jeśli to jest przyczyna, lekarz prawdopodobnie skupi się na leczeniu choroby Parkinsona w nadziei, że to również złagodzi drgawki. W kilku przypadkach, osoby z chorobą Parkinsona, u których występuje trzęsienie w formie spoczynkowej, również mają zaburzenie ruchowe.

Inne przyczyny – Inne możliwe przyczyny zaburzenia spoczynkowego obejmują drżenie:

• Rubralne, spowodowane stanami uszkadzającymi część pnia mózgu,
• Dystonie, zaburzenie neurologiczne powodujące skręcenie i nieprawidłowe postawy ciała,
• Chorobę Wilsona, rzadka choroba dziedziczna, która powoduje odkładanie się miedzi w organizmie.

Drżenie fizjologiczne

U każdego, nawet zdrowego człowieka, lekko trzęsą się ręce, zwłaszcza podczas wykonywania precyzyjnych czynności, takich jak nawlekanie igły czy ustawianie ostrości. Ten rodzaj zaburzenia, zwany drżeniem fizjologicznym, zwykle nie jest zauważalny, ponieważ jest tak łagodny, że nie jest widoczny w normalnych warunkach. W pewnych okolicznościach, fizjologiczne trzęsienie staje się przesadne, a zatem widoczne. Typowe przyczyny nasilenia to:

• Niektóre leki, np. stosowane w leczeniu astmy lub innych problemów z oddychaniem, steroidy (glikokortykoidy) i niektóre leki stosowane w leczeniu zaburzeń neurologicznych lub psychiatrycznych,
• Środki pobudzające, takie jak kofeina i nikotyna,
• Lęk, podniecenie, strach i inne skrajne emocje,
• Zmęczenie mięśni, które może wystąpić po ciężkim treningu,
• Odstawienie alkoholu lub narkotyków,
• Nadczynność tarczycy,
• Gorączka,

Drżenie fizjologiczne spowodowane problemami, takimi jak te wymienione powyżej, zwykle ustępuje, gdy usunie się ich przyczynę. Jeśli fizjologiczne drżenie jest spowodowane lekiem, jego eliminacja może być niemożliwa, ale może być możliwa zmiana leku lub zmniejszenie dawki. Przed zmianą sposobu przyjmowania przepisanych leków należy zawsze porozmawiać z lekarzem.

Drżenie samoistne

Jest to zaburzenie neurologiczne, które powoduje drżenie czynnościowe. To  może być trudne do zdiagnozowania u osób z wyraźnymi objawami fizjologicznymi, ponieważ różnice między nimi mogą być niewielkie. Naukowcy nie rozumieją, co powoduje ten stan, ale wiedzą, że można przenosić zaburzenie w rodzinie. Czasami jest ono określane jako „rodzinne”. Może rozpocząć się w dowolnym momencie życia, czasami już w dzieciństwie. Częściej drżenie staje się zauważalne u młodych dorosłych lub w późniejszych latach. Zwykle wpływa na dłonie i ramiona i może wpływać na jedną stronę (lewą lub prawą) bardziej niż drugą.

Ludzie, którzy odczuwają drżenie zwykle trzęsą się, gdy próbują trzymać ręce wyciągnięte i nieruchome. Mają również tendencję do trzęsienia się, gdy wykonują ruch ukierunkowany na cel, taki jak pisanie, picie ze szklanki lub dotykanie palcem nosa. W rzeczywistości, stan ma tendencję do nasilania się, gdy osoba zbliża się do celu. Zaburzenie zawsze wpływa na dłonie, ale czasami także na głowę, powodując powtarzające się skinienia lub potrząsania głową. Potrząsanie głową może rozpocząć się przed lub po rozpoczęciu drżenia ręki. Osoby z drżeniem mogą również zauważyć drżenie głosu, nóg lub górnej części ciała.  W przeszłości, zaburzenie określano jako łagodne, ponieważ mogło nie wpływać na zdolność wykonywania codziennych czynności. Jednak teraz wiemy, że może ono być na tyle ciężka u niektórych osób, że powoduje poważne ograniczenie stylu życia.

Inne przyczyny

Inne możliwe przyczyny drżenia obejmują:

• Pacjenci ze stwardnieniem rozsianym, urazem pnia mózgu i udarem mogą odczuwać to zaburzenie,
• Drżenie, które występuje wyłącznie podczas pisania, a nie podczas innych dobrowolnych ruchów,
• Drżenie ortostatyczne, które ogranicza się do nóg i występuje tylko w pozycji stojącej,
• Zaburzenia wpływające na nerwy poza mózgiem, które kontrolują ruchy mięśni,
• Osoby z lękiem i innymi problemami psychologicznymi mogą odczuwać nasilone fizjologiczne drżenie, które może być trudne do odróżnienia od drżenia samoistnego.

Jak zdiagnozować drżenie samoistne?

Aby określić, jaki rodzaj zaburzenia Cię dotyczy i co może go powodować, lekarz będzie musiał zadać Ci listę szczegółowych pytań dotyczących Twojego stanu. Lekarz prawdopodobnie zapyta:

• Czy drżenie występuje, gdy odpoczywasz, kiedy stoisz nieruchomo, kiedy trzymasz ręce wyciągnięte lub kiedy się poruszasz?
• Czy są jakieś czynności lub okoliczności, które poprawiają lub pogarszają ten stan?
• Które części ciała to dotyczy? Czy dotyczy to jednakowo lewej i prawej strony?
• Kiedy pojawiły się pierwsze objawy? Czy czas rozpoczęcia zbiegł się z innymi objawami, rozpoczęciem przyjmowania nowych leków, urazami lub chorobami?
• Czy picie alkoholu wpływa na nasilenie tego tanu? (Niektóre rodzaje, szczególnie drżenie samoistne ustępują tymczasowo po spożyciu alkoholu).

Opis stanu zdrowia i obserwacje lekarza na temat zaburzenia zawierają najważniejsze wskazówki dotyczące twojego stanu. Lekarz może zalecić skan mózgu lub badania krwi w celu ustalenia diagnozy, zwłaszcza jeśli przyczyną drżenia nie jest choroba Parkinsona lub drżenie samoistne. Ważne jest, aby udostępnić jak najwięcej szczegółów historii choroby, nawet jeśli wydają się one nieistotne. Podczas badania lekarz może poprosić o wstanie i trzymanie ramion wyprostowanych lub o zrobienie innych rzeczy, które mogą wywołać lub nasilić drżenie. Na przykład, lekarz może poprosić o dotknięcie nosa jednym palcem lub pokazanie próbki pisma odręcznego. Obserwacja, jak zaburzenie zmienia się w tych okolicznościach, może pomóc określić, jaka może być przyczyna drżenia.

Testy laboratoryjne

Ponieważ stan ten jest czasami spowodowane innym problemem medycznym, lekarz może zalecić badania, w celu sprawdzenia co najmniej jednego z tych schorzeń. Lekarz może zalecić między innymi:

• Badania krwi, w celu oznaczenia poziomu hormonów tarczycy lub sprawdzenia zawartości miedzi lub innych metali we krwi,
• Skany mózgu w celu wykluczenia guzów, udarów lub innych rodzajów uszkodzeń mózgu.

Jak leczyć drżenie samoistne?

Jeśli drżenie jest spowodowane innym problemem medycznym, leczenie tego problemu czasami pomaga również złagodzić drżenie. Na przykład, pacjenci u których zaburzenie jest spowodowane nadmiarem hormonu tarczycy, często przestają się trząść, gdy ich poziom hormonów zostanie przywrócony do normy.  Podobnie u osób, u których objawy są spowodowane chorobą Parkinsona, czasami poprawia się sytuacja, gdy rozpoczynają leczenie tej choroby.

Drżenie samoistne

Drżenie samoistne występuje samoistnie i nie można go wyjaśnić innymi podstawowymi problemami zdrowotnymi. Mimo to istnieją terapie, które mogą pomóc w jego leczeniu. W szczególności beta-bloker propranolol i prymidon mogą skutecznie zmniejszać nasilenia. Jeśli leki nie działają wystarczająco dobrze, a zaburzenie jest ciężkie i powoduje kalectwo, rozwiązaniem może być zabieg neurochirurgiczny zwany głęboką stymulacją mózgu. Zabieg ten wymaga operacji polegającej na umieszczeniu małych stymulatorów elektrycznych w mózgu.

Dowiedz się więcej na temat drgawek gorączkowych.