Zapalenie kaletki maziowej

Co to jest zapalenie kaletki maziowej?

Zapalenie kaletki maziowej jej związane z jej podrażnieniem lub stanem zapalnym. Kaletki to wypełnione płynem worki wokół stawów i ścięgien, które zmniejszają tarcie podczas ruchu i stanowią swego rodzaju ‘poduszkę' pomiędzy kośćmi, ścięgnami, mięśniami i skórą. Zapalenie kaletki może mieć szybki początek (ostry) lub narastać powoli (przewlekłe). Ostre zapalenie kaletki jest często wynikiem urazu, infekcji lub stanu zapalnego. Przewlekłe zapalenie kaletki często następuje po długim okresie powtarzalnego ruchu lub ucisku. Zapalenie kaletki może dotyczyć prawie każdego stawu w ciele, chociaż niektóre obszary są dotknięte schorzeniem częściej niż inne.

Zapalenie kaletki maziowej – Jakie są jego przyczyny?

Przyczyny zapalenia kaletki obejmują:

• Urazy, takie jak upadek lub uderzenie. Zwykle powoduje to krwawienie do kaletki. Osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe w celu zapobiegania lub leczenia zakrzepów krwi są bardziej narażone na tę chorobę.
• Infekcje, wynikające z przedostania się bakterii do organizmu poprzez skaleczenie lub zadrapanie skóry.
• Dnę moczanową lub inne podobne choroby.
• Niektóre rodzaje zapalenia stawów, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów lub łuszczycowe zapalenie stawów.
• Długotrwały nacisk, który może wynikać z klęczenia, siedzenia lub opierania się o określony staw przez długi czas.
• Nadużywanie lub nadmiernie powtarzające się ruchy.
• Nacisk na stawy, spowodowany nieprawidłowym chodem. Na przykład, chodzenie nierówno, ponieważ jedna noga jest krótsza od drugiej.

Jakie objawy daje zapalenie kaletki maziowej?

Typowe objawy zapalenia kaletki obejmują ból i obrzęk w dotkniętym miejscu. Widoczny obrzęk występuje częściej w kaletkach powierzchownych położonych bliżej powierzchni skóry, takich jak okolice łokci, rzepki i pięty. Obrzęk jest rzadziej objawem zapalenia kaletki, który wpływa na głębokie struktury, takie jak kaletki barkowe, biodra i wewnętrzne kolana. Ból jest cechą uniwersalną i zwykle lokalizuje się bezpośrednio nad dotkniętą kaletką. Ruch, gdy osoba porusza się lub zgina staw, również powoduje ból. Ostremu zapaleniu kaletki położonej powierzchownie często towarzyszy zaczerwienienie, ciepło i obrzęk. Osoby z przewlekłym zapaleniem kaletki mogą mieć obrzęk, ale zwykle tylko wtedy, gdy dotyczy to powierzchownie położonej kaletki. Ból występuje w przypadku przewlekłego zapalenia kaletki maziowej w dowolnym miejscu, ale jego intensywność może być różna.

Pacjenci mogą również mieć ograniczony zakres ruchu, ponieważ ból spowodowany zapaleniem kaletki ogranicza ruch pobliskiego stawu i otaczających mięśni. Zapalenie kaletki wywołane infekcją nazywa się septycznym zapaleniem kaletki. Objawy mogą obejmować ból, obrzęk, ciepło i zaczerwienienie wokół stawu. Może również występować gorączka. Jest to potencjalnie poważny stan, ponieważ infekcja może rozprzestrzenić się na pobliskie stawy, kości lub krew. Zapalenie kaletki wywołane dną moczanową nie jest związane z infekcją, ale może przypominać septyczne zapalenie kaletki w nasileniu zapalenia. Specyficzne objawy zapalenia kaletki różnią się w zależności od obszaru dotkniętego chorobą.

Jak zdiagnozować zapalenie kaletki maziowej?

Rozpoznanie zapalenia kaletki obejmuje badanie fizykalne, przegląd objawów, a czasem inne badania. Jeśli lekarz podejrzewa infekcję lub chorobę związaną z odkładaniem kryształów, na przykład dnę moczanową), może pobrać próbkę płynu płynu z kaletki. Płyn można następnie zbadać pod mikroskopem pod kątem kryształów, bakterii i obecności białych krwinek. Badania obrazowe, takie jak RTG, rezonans magnetyczny lub badanie USG, nie jest zwykle potrzebne do rozpoznania zapalenia kaletki. Może jednak pomóc w niektórych sytuacjach, na przykład gdy trzeba wykluczyć inne problemy, na przykład uszkodzenie chrząstki lub zerwanie więzadła. Może to być również przydatne, jeśli lekarz musi usunąć płyn z kaletki w pobliżu innych obszarów, które mogą zostać zranione, takich jak nerwy lub naczynia krwionośne.

Jakie rodzaje zapalenia kaletki maziowej wyróżniamy?

Zapalenie kaletki może wpływać na wiele różnych obszarów ciała. Dokładne objawy i preferowane metody leczenia zależą od lokalizacji i przyczyny chorzenia. Poniższe informacje dotyczą najczęstszych typów zapalenia kaletki.

Bark (zapalenie kaletki podbarkowej)

Zapalenie kaletki barkowej powoduje ból barku, które często promieniuje do ramienia. Ból często występuje w spoczynku, ale nasila się wraz z ruchem ręki, zwłaszcza podczas podnoszenia ramion nad głowę. Ból często przerywa sen. Różnicowanie zapalenia kaletki barkowej od innych problemów, takich jak zapalenie ścięgna stożka rotatorów, uszkodzenie stożka rotatorów, zapalenie stawu barkowego lub naderwanie obrąbka może być trudne.

Górna część pleców

Zapalenie kaletki górnej części pleców wpływa na przestrzeń między łopatką a żebrami i może powodować ból. Sięganie do ramion z rękami nad głową lub robienie pompek może nasilić ból. 

Łokieć (zapalenie kaletki wyrostka łokciowego)

Zapalenie kaletki łokciowej zwykle powoduje widoczny obrzęk na końcu łokcia. Może wynikać z urazu, infekcji, dny moczanowej lub reumatoidalnego zapalenia stawów. Stan ten zwykle powoduje ból, gdy łokieć jest zgięty, ale nie wyprostowany.

Miednica (zapalenie kaletki kulszowej)

Zapalenie kaletki miednicy jest często jest spowodowane długotrwałym siedzeniem na twardych powierzchniach. Powoduje ból w dolnej części pośladków, który nasila się podczas siedzenia. Ból może zniknąć przy zmianie pozycji z siedzącej na stojącą.

Biodro

Zespół bólu krętarzowego większego

Kaletka krętarza większa znajduje się w górnej zewnętrznej części kości udowej. Zapalenie kaletki w tym obszarze jest zwykle związane z zapaleniem pobliskich ścięgien i może powodować ból podczas leżenia lub spania po dotkniętej chorobą stronie ciała. Osoby z zespołem bólu krętarzowego większego mają również tendencję do odczuwania bólu podczas prostowania nogi podczas chodzenia, ale nie podczas stania w miejscu. Objawy mogą zostać zaostrzone przez nieprawidłowy chód z powodu nierównomiernego obciążenia bioder. Istnieje wiele czynników przyczyniających się do tego, w tym przewlekły ból pleców, ból kolana po przeciwnej stronie ciała niż zapalenie kaletki, różne długości nóg i nadwaga.

Zapalenie kaletki stawu biodrowego

Mięsień lędźwiowy biegnie od kręgosłupa do kości udowej i służy do zginania biodra. Kaletka biodrowo-lędźwiowa opiera się na mięśniu lędźwiowym głęboko w przedniej części biodra. Ten typ zapalenia kaletki powoduje ból w okolicy pachwiny, zwłaszcza gdy biodro jest zgięte w oporze lub podczas wchodzenia po schodach. Może to wynikać z zapalenia stawów w danej okolicy, nadmiernego biegania lub urazu. Ponieważ objawy są podobne do innych problemów z biodrami, na przykład problemów z kością lub chrząstką, często wymagane są badania obrazowe, aby potwierdzić diagnozę. Zapalenie mięśnia lędźwiowego może mieć podobne objawy, chociaż są one zwykle cięższe.

Kolano

Zapalenie kaletki przedrzepkowej

Zapalenie kaletki w tych okolicach może wynikać z nawracających urazów kolana i często występuje u osób, które często klęczą. Może się również zdarzyć w wyniku infekcji, dny moczanowej lub reumatoidalnego zapalenia stawów. Obrzęk występuje w kaletce, a nie w samym stawie kolanowym. Osoby z zapaleniem kaletki przedrzepkowej zwykle czują się bardziej komfortowo w pozycji leżącej z wyprostowanym kolanem, podczas gdy osoby z obrzękiem w obrębie stawu kolanowego mają tendencję do lepszego samopoczucia w pozycji leżącej z częściowo zgiętym kolanem. 

Uszkodzenie więzadła pobocznego piszczelowego

Więzadło poboczne przyśrodkowe (MCL) znajduje się po wewnętrznej stronie kolana i łączy kość udową z kością piszczelową Zapalenie kaletki w tym obszarze może powodować ból i tkliwość, ale zwykle nie obejmuje obrzęku. Należy odróżnić zapalenie od urazu lub zerwania więzadła lub łąkotki.

Gęsia stopka

Kaletka Pes anserine znajduje się poniżej górnej części kości piszczelowej, po wewnętrznej stronie kolana. Głównym problemem może być podrażnienie ścięgien. Stan ten powoduje ból po wewnętrznej stronie kolana, który zwykle pojawia się nagle, często w nocy. Występuje częściej u osób z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego, otyłością lub z koślawością stawów kolanowych.

Zapalenie kaletki ścięgna Achillesa

Kaletka głęboka ścięgna Achillesa znajduje się pomiędzy kością piętową a ścięgnem Achillesa, które łączy piętę z mięśniem łydki. Zwykle służy jako ‘poduszka' amortyzująca uderzenia podczas chodzenia. Zapalenie kaletki może powodować ból i obrzęk w tej okolicy. Można to łatwo pomylić z zapaleniem ścięgna Achillesa.

Jak leczyć zapalenie kaletki maziowej?

Leczenie zapalenia kaletki skupia się na łagodzeniu stanu zapalnego i bólu, leczeniu infekcji (jeśli występuje), utrzymaniu zakresu ruchu oraz zapobieganiu powikłaniom i nawrotom.

Leki przeciwbólowe

W większości przypadków, niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) mogą pomóc złagodzić ból i stan zapalny. NLPZ obejmują ibuprofen i naproksen. Inne NLPZ, a także leki w większych dawkach są również dostępne na receptę. Miejscowe NLPZ (na przykład żel diklofenaku) mogą być odpowiednią opcją dla pacjentów, którzy nie tolerują doustnych NLPZ.  NLPZ nie są odpowiednie dla każdego. Na przykład osoby, które przyjmują leki lub miały w przeszłości choroby nerek, choroby serca, wysokie ciśnienie krwi lub krwawiące wrzody żołądka, powinny porozmawiać ze swoim lekarzem o tym, czy mogą bezpiecznie przyjmować NLPZ.

Zastrzyki steroidowe

Wstrzyknięcie glikokortykoidu, które może również zawierać środek znieczulający (przeciwbólowy), może również pomóc w leczeniu bólu i zapaleniu kaletki maziowej. Zastrzyk jest wskazany w przypadku niektórych typów zapalenia kaletki. Jest częściej stosowany, gdy dotknięty chorobą obszar znajduje się głęboko pod skórą.  Zastrzyk zwykle nie jest pomocny, a nawet może być szkodliwy, w przypadku bardziej powierzchownych typów zapalenia kaletki. Na przykład, w kaletce wyrostka łokciowego, kaletce stawu kolanowego lub zapaleniu kaletki ścięgien Achillesa. Zastrzyki steroidowe zapewniają jedynie krótkotrwałą ulgę w bólu, a efekty zaczynają mijać po kilku tygodniach.

Ochrona stawów

Ważne jest, aby chronić stawy i zapewnić im odpoczynek, aby w ten sposób pomóc goić się kaletkom. Ochrona kaletki może również zapobiegać pogorszeniu się schorzenia lub nawrotowi zapalenia. Przykłady działań ochronnych obejmują:

• Unikanie lub modyfikowanie czynności powodujących ból,
• Stosowanie ochraniaczy lub poduszek dla osób, które muszą często klęczeć lub siadać,
• Zmianę noszonego obuwia, w celu zmniejszenia nacisku na piętę (np. wycięcie rowka w kształcie litery „V” z tyłu buta; użycie wkładki do podniesienia pięty),
• Indywidualnie dopasowane urządzenia zakładane na łokcie w celu ich ochrony i zapobiegania ponownemu gromadzeniu się płynu.

Inne środki

Lód może pomóc złagodzić ból, szczególnie w przypadku zapalenia kaletki, które dotyka powierzchownych obszarów, takich jak łokieć, rzepka i pięta. Ciepło (np. poduszka rozgrzewająca) może być bardziej skuteczne w przypadku głębszych postaci zapalenia kaletki, takich jak biodro, ramię lub wewnętrzna strona kolana. W wielu przypadkach, fizjoterapia może pomóc w leczeniu objawów zapalenia kaletki i zapobieganiu nawrotom zapalenia w przyszłości. Ćwiczenia zależą od rodzaju i nasilenia stanu zapalnego. Mogą obejmować rozciąganie, wzmacnianie lub pracę nad poprawą i utrzymaniem zakresu ruchu. Rzadko wymagana jest operacja w celu usunięcia całości lub części kaletki.

Leczenie infekcji

Zapalenie kaletki septycznej to potencjalnie bardzo poważny stan, który należy szybko leczyć. Jest leczony antybiotykami i jeśli to możliwe, poprzez odsączanie zakażonego płynu z kaletki. Wybór antybiotyku do zastosowania i czas stosowania zależy od rodzaju i nasilenia zakażenia. W łagodnych przypadkach, może wystarczyć kilka tygodni przyjmowania doustnych antybiotyków. W przypadku cięższej infekcji mogą być wymagane dożylne (IV) antybiotyki, podawane w szpitalu. Gdy istnieje możliwość pobrania zakażonego płynu, odbywa się to za pomocą igły i strzykawki. Odbywa się to gabinecie lekarskim, aż do ustąpienia infekcji. Może to oznaczać wielokrotne powtarzanie zabiegu w ciągu kilku dni. W rzadkich przypadkach wskazana jest operacja, gdy drenaż i antybiotyki nie mogą wyleczyć infekcji.