Kontaktowe zapalenie skóry

Kontaktowe zapalenie skóry

Zapalenie skóry definiuje się jako zapalenie powodujące zaczerwienienie, swędzenie i łuszczenie skóry. Kontaktowe zapalenie skóry odnosi się do zapalenia skóry spowodowanego kontaktem skóry z daną substancją. Substancja ta może być alergenem, czyli czynnikiem wywołującym reakcję alergiczną. Może to być także substancja drażniącą, która uszkadza skórę. Substancje drażniące są odpowiedzialne za około 80%przypadków kontaktowego zapalenia skóry. W większości przypadków, samoopieka i farmakoterapia mogą łagodzić objawy i zapobiegać powikłaniom kontaktowego zapalenia skóry.

Kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia

Kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia występuje, gdy skóra wchodzi w bezpośredni kontakt z substancją, która fizycznie, mechanicznie lub chemicznie podrażnia skórę, powodując przerwanie normalnej bariery skórnej. 

Przyczyna

Najczęstszymi przyczynami drażniącego zapalenia skóry są produkty używane codziennie, w tym mydło, środki czyszczące i alkohol. Najbardziej zagrożone są osoby z innymi chorobami skóry, suchą skórą i jasną skórą, chociaż u każdego może rozwinąć się drażniące zapalenie skóry. 

Objawy

Łagodne substancje drażniące powodują zaczerwienienie, suchość, pęknięcia (małe pęknięcia) i swędzenie skóry. Silne czynniki drażniące mogą powodować obrzęk, sączenie, tkliwość i pęcherze. Dłonie są zwykle dotknięte zmianami, często między palcami. Zapalenie skóry z podrażnienia może również wpływać na twarz, zwłaszcza na cienką skórę powiek.

Diagnoza

Rozpoznanie drażniącego kontaktowego zapalenia skóry zwykle opiera się na historii choroby danej osoby i badaniu fizykalnym. W niektórych przypadkach, może być zalecany test płatkowy, czyli nałożenie niewielkiej ilości substancji na skórę w celu ustalenia, czy zapalenie skóry jest alergiczne czy drażniące. Testy płatkowe powinny być wykonywane przez dermatologa lub alergologa posidającego doświadczenie w tej procedurze.

Leczenie

Celem leczenia kontaktowego zapalenia skóry z podrażnienia jest przywrócenie normalnej bariery skórnej i ochrona skóry przed przyszłymi urazami. Zasadnicze znaczenie ma zmniejszenie lub całkowite unikanie narażenia na znane czynniki drażniące. W niektórych przypadkach po prostu ograniczenie użycia mydła i kremu lub maści zmiękczającej całkowicie łagodzi objawy. Pomocne może być również noszenie rękawiczek podczas pracy z czynnikami drażniącymi. W cięższych przypadkach, można zalecić miejscowe kortykosteroidy. Kremy i maści sterydowe są dostępne w różnych dawkach. Chociaż niektóre substancje można kupić bez recepty, silniejsze preparaty wymagają recepty. Leczenie sterydami kontaktowego zapalenia skóry jest najskuteczniejsze, gdy po nałożeniu leku zastosujesz barierę ochronną, taką jak folia, opatrunek, bawełniane rękawiczki lub wazelinę. Doustne sterydy (np. prednizon) mogą być stosowane przez krótki czas w leczeniu ciężkiego zapalenia skóry, ale nie są zalecane do długotrwałego leczenia kontaktowego zapalenia skóry z podrażnienia.

Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry

Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry występuje, gdy skóra ma bezpośredni kontakt z alergenem. To aktywuje układ odpornościowy organizmu, który wywołuje stan zapalny. Reakcja może wystąpić po ekspozycji na nowy produkt lub po zastosowaniu produktu używanego przez miesiące lub lata. Słabe alergeny wymagają ekspozycji od kilku tygodni do miesięcy, zanim wywołają zapalenie skóry. Pacjent może pomóc w ustaleniu przyczyny alergicznego kontaktowego zapalenia skóry, przedstawiając historię narażenia na konkretne produkty. Na przykład, jeśli u pacjenta występuje alergiczne kontaktowe zapalenie skóry o nagłym początku z pęcherzami, najbardziej pomocna jest historia narażenia na kontakt z roślinami. Z kolei, w przypadku przewlekłego alergicznego kontaktowego zapalenia skóry z zaczerwienieniem i zgrubieniem skóry, należy wspomnieć o narażeniu na przedmioty codziennego użytku, takie jak odzież, buty, kosmetyki i metale.

Często występujące alergeny

Trujący bluszcz, trujący dąb i sumak jadowity zawierają olej zwany urushiolem, który jest najczęstszą przyczyną alergicznego kontaktowego zapalenia skóry. Owoce miłorzębu i skóra mango zawierają również urushiol i mogą powodować alergiczne kontaktowe zapalenie skóry. Inne powszechne alergeny to nikiel w biżuterii, perfumach i kosmetykach, składnikach gumy, lakierze do paznokci i chemikaliach w butach (zarówno skórzanych, jak i syntetycznych). Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry może być również wywołane przez niektóre leki, w tym krem ​​z hydrokortyzonem, kremy z antybiotykami, benzokainę i tiomersal. Detergenty do prania są rzadką przyczyną alergicznego kontaktowego zapalenia skóry.

Objawy

Objawy obejmują intensywne swędzenie i czerwoną wypukłą wysypkę. W ciężkich przypadkach, wysypka może powodować pęcherze. Wysypka jest zwykle ograniczona do obszarów, które miały bezpośredni kontakt z alergenem. Jednakże, wysypka może pojawić się w innych obszarach ciała, jeśli alergen został przeniesiony na te obszary na dłoniach danej osoby. Zmywanie alergenu mydłem i wodą zwykle zapobiega rozprzestrzenianiu się zmian skórnych. Wysypka pojawia się zazwyczaj w ciągu 12 do 48 godzin po kontakcie z alergenem, chociaż w niektórych przypadkach może pojawić się dopiero po dwóch tygodniach. Rzadziej wysypka utrzymuje się przez miesiące lub lata, co utrudnia identyfikację przyczyny reakcji. 

Diagnoza

Rozpoznanie alergicznego kontaktowego zapalenia skóry opiera się na historii choroby danej osoby i badaniu przedmiotowym. Poprawa objawów po wyeliminowaniu alergenu potwierdza diagnozę. W niektórych przypadkach może być zalecane wykonanie testów płatkowych, które zwykle wykonuje lekarz dermatolog lub alergolog. 

Leczenie

Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry zwykle ustępuje w ciągu dwóch do czterech tygodni po wyeliminowaniu alergenu, chociaż w niektórych przypadkach może to zająć więcej czasu. Kilka środków może zminimalizować objawy w tym czasie i pomóc kontrolować objawy u osób z przewlekłym alergicznym kontaktowym zapaleniem skóry.

• Jeśli to możliwe, zidentyfikuj i zatrzymaj wszelką ekspozycję na alergen.
• W łagodnych przypadkach, ulgę mogą przynieść kąpiele z płatkami owsianymi lub kojące płyny, takie jak balsam z kalaminą.
• Miejscowe kortykosteroidy mogą być zalecane osobom z objawami łagodnymi do umiarkowanych. Kremy i maści sterydowe są dostępne w różnych dawkach.
• Osobom z bardziej uciążliwymi objawami zaleca się stosowanie mokrych lub wilgotnych opatrunków, zwłaszcza gdy z dotkniętego obszaru wycieka płyn i pojawiają się strupy. Takie opatrunki działają kojąco i łagodzą swędzenie, zmniejszają zaczerwienienia, delikatnie usuwają strupy i zapobiegają dodatkowym obrażeniom spowodowanym zadrapaniami. Wilgotną bawełnianą odzież (ubranie nasączone wodą, a następnie wyciśnięte) zakłada się na dotknięty obszar i przykrywa suchą odzieżą. Na przykład w przypadku osoby dorosłej z alergicznym kontaktowym zapaleniem skóry nóg mokrą długą bieliznę można przykryć większą suchą długą bielizną. Dorośli wolą zakładać mokre opatrunki na noc. W ciągu dnia, mokre opatrunki należy zmieniać co osiem godzin. Niemowlęta i małe dzieci z rozległym zajęciem skóry mogą nosić mokre piżamy przykryte suchą piżamą lub śpiworem.
• U osób z ciężkim zapaleniem skóry może być zalecany krótki cykl przyjmowania tabletek sterydowych (np. prednizonu) w celu opanowania objawów. Należy unikać stosowania miejscowych leków przeciwhistaminowych, ponieważ może to spowodować kontaktowe zapalenie skóry.

Kontaktowe zapalenie skóry wywołane lateksem

Lateks to płyn wytwarzany przez drzewa kauczukowe, który jest przetwarzany na różne produkty, w tym rękawiczki, balony i prezerwatywy. U niektórych osób narażenie na te i inne produkty może powodować kontaktowe zapalenie skóry, które jest reakcją drażniącą lub alergiczną. Rzadziej może rozwinąć się potencjalnie zagrażająca życiu reakcja alergiczna na lateks. 

Zapalenie skóry z podrażnienia

Zapalenie skóry z podrażnienia występuje zwykle na rękach osób noszących lateksowe lub inne gumowe rękawiczki, ale problemem nie jest lateks. Te rękawiczki, niezależnie od tego, czy zawierają lateks, często zawierają dodatki chemiczne, które podrażniają skórę. Ponadto, rękawice zatrzymują wilgoć na skórze, czyniąc ją bardziej miękką i bardziej podatną na podrażnienia. Połączenie tych czynników może prowadzić do zapalenia skóry. Objawy podrażnienia skóry z gumy lub lateksu obejmują zaczerwienienie i swędzenie skóry. Może również wystąpić suchość i pękanie skóry. Osoby z tym zapaleniem skóry często uważają, że mają alergię na lateks, a następnie odkrywają, że ich zapalenie skóry występuje nawet wtedy, gdy używają rękawiczek niezawierających lateksu. W takim przypadku, leczenie polega na unikaniu produktów zawierających substancje drażniące i stosowaniu kremu lub maści zmiękczającej.

Alergia na lateks

Alergia na lateks wywołuje inną reakcję niż ta obserwowana w przypadku podrażnienia skóry. Może ona powodować pokrzywkę (wypukłe, czerwone, swędzące pręgi na skórze), podrażnienie lub przekrwienie nosa i oczu, astmę, a nawet zagrażającą życiu reakcję, zwaną anafilaksją. Ponadto, osoby uczulone na lateks często mają również reakcje alergiczne na owoce lub warzywa, które zawierają białka podobne do tych znajdujących się w lateksie. Te produkty to między innymi banan, kiwi, awokado, kasztan, papaja, ziemniak i pomidor. 

Diagnoza

Aby zdiagnozować alergię na lateks, pracownicy służby zdrowia dowiadują się jak najwięcej o reakcjach osoby narażonej na lateks i pokrewne alergeny w przeszłości. Jeśli lekarz podejrzewa alergię na lateks, zwykle sugeruje wykonania badań na alergię za pomocą testów krwi lub skóry. Rozpoznanie alergii na lateks zwykle przeprowadza lekarz alergolog.

Leczenie

Podstawową metodą leczenia alergii na lateks jest unikanie wszystkich produktów zawierających lateks. Rękawice niezawierające lateksu są szeroko dostępne. Prezerwatywy z naturalną membraną mogą być stosowane zamiast prezerwatyw lateksowych i są skuteczne w zapobieganiu ciąży. Jednakże, naturalne prezerwatywy nie chronią przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, takimi jak HIV, rzeżączka i chlamydia. Osoby z poważną alergią na lateks, powinny zawsze nosić bransoletkę, naszyjnik lub podobną plakietkę ostrzegawczą.

Jeśli wystąpi poważna reakcja alergiczna, a osoba chora nie jest w stanie wyjaśnić co się stało, pomoże to ratownikom w zapewnieniu właściwej opieki tak szybko, jak to możliwe. Środek ten jest szczególnie ważny u dzieci. Etykieta ostrzegawcza powinna zawierać listę znanych alergii, a także nazwisko i numer telefonu osoby kontaktowej w nagłych wypadkach. Osoby z alergią na lateks powinny poinformować swoich lekarzy, dentystów i innych pracowników służby zdrowia o swojej alergii. Niektórym pacjentom zaleca się noszenie przy sobie auto-strzykawki zawierającej adrenalinę, którą można wstrzyknąć pod skórę na wypadek reakcji anafilaktycznej.