Ból gardła u dzieci

Zdalna Przychodnia » Baza wiedzy » Choroby noworodków i wieku dziecięcego » Ból gardła u dzieci

Ból gardła u dzieci

Ból gardła u dzieci jest częstym problemem i jest zwykle wynikiem infekcji bakteryjnej lub wirusowej. Chociaż ból gardła zwykle ustępuje bez powikłań, czasami wymaga leczenia antybiotykiem. Istnieją mniej powszechne przyczyny bólu gardła, które są poważne lub nawet zagrażają życiu. W tym temacie omówione zostaną najczęstsze przyczyny i sposoby leczenia bólu gardła u dzieci, a także oznaki ostrzegawcze poważniejszych stanów.

Co wywołuje ból gardła u dzieci?

Najbardziej prawdopodobna przyczyna bólu gardła u dziecka zależy od wieku, pory roku i obszaru geograficznego. Podczas gdy wirusy są najczęstszą przyczyną bólu gardła, kolejną częstą przyczyną są bakterie. Bakterie i wirusy przenoszą się z jednej osoby na drugą poprzez kontakt dłoni. Ręce ulegają skażeniu, gdy chory dotyka nosa lub ust, a następnie dotyka bezpośrednio innej osoby (kontakt ręka-ręka) lub pośrednio (ręka-przedmiot, np. klamka, telefon, zabawki). Trudno jest określić przyczynę bólu gardła na podstawie samych objawów. W większości przypadków zalecane jest wykonanie badania i testu laboratoryjnego.

Wirusy

Istnieje wiele wirusów, które mogą powodować ból i obrzęk gardła. Do najczęstszych należą wirusy wywołujące ból gardła w przebiegu infekcji górnych dróg oddechowych, takiej jak przeziębienie. Inne wirusy wywołujące ból gardła to grypa, enterowirus, adenowirus i wirus Epsteina-Barra (przyczyna mononukleozy).

Streptococcus grupy A

Streptococcus grupy A (GAS) to nazwa bakterii wywołującej anginę. Chociaż inne bakterie mogą powodować ból gardła, GAS jest najczęstszą przyczyną bakteryjną. Nawet 30% dzieci z bólem gardła zimą ma anginę. Angina zwykle występuje zimą i wczesną wiosną oraz najczęściej występuje u dzieci w wieku szkolnym i ich młodszego rodzeństwa.

Objawy anginy u dzieci w wieku powyżej trzech lat często rozwijają się nagle i obejmują gorączkę (temperatura >38°C), ból głowy, ból brzucha, nudności i wymioty. Inne objawy mogą obejmować obrzęk węzłów chłonnych szyi, białe plamy ropne z tyłu lub po bokach gardła, małe czerwone plamki na podniebieniu oraz obrzęk języczka. Angina występuje rzadko u dzieci w wieku poniżej dwóch do trzech lat. Jednak infekcja może wystąpić u młodszych dzieci i może powodować katar i przedłużone przekrwienie, stany podgorączkowe oraz tkliwość gruczołów na szyi. Niemowlęta w wieku poniżej jednego roku mogą być wybredne, mieć zmniejszony apetyt i stan podgorączkowy.

Inne przyczyny

Inne częste przyczyny bólu gardła, które nie są związane z infekcją, obejmują oddychanie suchym powietrzem przez usta (szczególnie zimą) i alergie (alergiczny nieżyt nosa).

Jakie objawy daje ból gardła u dzieci?

Objawy, które mogą wystąpić w przypadku infekcji wirusowej, mogą obejmować katar i przekrwienie, podrażnienie lub zaczerwienienie oczu, kaszel, chrypkę, bolesność podniebienia, wysypkę skórną lub biegunkę. Ponadto, dzieci z infekcjami wirusowymi mogą mieć gorączkę i mogą czuć się nieszczęśliwe.

Jak zdiagnozować ból gardła u dzieci?

Większość przypadków bólu gardła jest wywoływana przez wirusy i nie wymaga leczenia. Jednak ważne jest, aby rozpoznać i leczyć dzieci z anginą, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się infekcji, a także zapobiec potencjalnie poważnym powikłaniom paciorkowców grupy A (np. gorączce reumatycznej). Opiekunowi trudno jest stwierdzić, czy ból gardła u dziecka jest spowodowany przez paciorkowce czy wirus. Zachęca się opiekunów do skontaktowania się z pracownikiem służby zdrowia w celu ustalenia, czy dziecko wymaga zbadania, zwłaszcza jeśli występuje jeden lub więcej z poniższych czynników:

Temperatura przekracza 38,3°C,
Pora roku to późna jesień, zima lub wczesna wiosna,
Dziecko nie kaszle,
Wiek dziecka wynosi od 5 do 15 lat,
Doszło do spotkania z kimś kto ma anginę,
Pojawiły się trudności w oddychaniu lub połykaniu,
Głos dziecka jest przytłumiony,
Wystąpiła sztywność karku lub trudności z otwieraniem ust,
Opiekun ma pytania lub wątpliwości dotyczące objawów dziecka.

Badania laboratoryjne

Jeśli lekarz podejrzewa, że dziecko może mieć anginę, można wykonać badania, w celu potwierdzenia diagnozy. Jeśli dziecko nie ma oznak lub objawów anginy, badanie zwykle nie jest konieczne. Istnieją dwa główne rodzaje testów diagnostycznych: szybki test i posiew. Oba badania wymagają wymazu z tyłu i boków gardła dziecka. Wyniki szybkiego testu są dostępne zwykle w ciągu kilku minut. Wyniki drugiego rodzaju badania są dostępne w ciągu nie krótszym niż 24 do 48 godzin. Wybór badania zależy od indywidualnej sytuacji dziecka i tego, jak szybko potrzebne są wyniki. Jeśli szybki test lub posiew dadzą wynik pozytywny na obecność GAS, dziecko będzie przyjmować antybiotyki. W przypadku większości szybkich testów, gdy wyniki są ujemne, należy wykonać posiew w gardle, aby potwierdzić brak obecności GAS.

Jak leczyć ból gardła u dzieci?

Leczenie bólu gardła zależy od jego przyczyny. Anginę leczy się antybiotykiem, podczas gdy wirusowe zapalenie gardła wymaga odpoczynku, przyjmowania leków przeciwbólowych i innych środków zmniejszającymi objawy.

Angina

Angina jest zwykle leczona antybiotykiem, takim jak penicylina lub antybiotykiem podobnym do penicyliny (np. amoksycylina). Dzieci uczulone na penicylinę otrzymają alternatywny antybiotyk. Antybiotyk podaje się zwykle w postaci tabletek lub płynów raz, dwa lub trzy razy dziennie. Dostępna jest również jednorazowy zastrzyk, która można wykonać, jeśli dziecko nie chce przyjmować leków doustnych. Dzieci przyjmą antybiotyk rano, prawdopodobnie nie będą zarażać już następnego ranka. Można pozwolić dzieciom pójść do szkoły następnego dnia, jeśli czują się lepiej i nie mają już gorączki. Ważne jest jednak, aby dziecko ukończyło cały cykl leczenia (zwykle 10 dni). Jeżeli stan dziecka nie zacznie się poprawiać lub pogorszy się w ciągu trzech dni, należy poddać je ponownej ocenie. W razie potrzeby, ból gardła można leczyć lekami przeciwbólowymi dostępnymi bez recepty Ponadto, opiekunowie powinni monitorować dziecko pod kątem odwodnienia, które może się rozwinąć, jeśli dziecko nie będzie chciało pić ani jeść z powodu bólu gardła.

Wirusowy ból gardła

Ból gardła spowodowany infekcjami wirusowymi trwa zwykle od czterech do pięciu dni. W tym czasie, terapie zmniejszające ból mogą być pomocne, ale nie pomogą wyeliminować wirusa. Antybiotyki nie łagodzą bólu gardła wywołanego wirusem i nie są zalecane. Dziecko z infekcją wirusową zwykle może wrócić do szkoły, gdy przez 24 godziny nie ma gorączki i czuje się na tyle dobrze, by zwracać na to uwagę.

Leki przeciwbólowe

Ból gardła można leczyć łagodnym środkiem przeciwbólowym, takim jak acetaminofen lub niesteroidowym środkiem przeciwzapalnym, takim jak ibuprofen. Paracetamol można podawać co cztery do sześciu godzin w razie potrzeby, ale nie należy go podawać więcej niż pięć razy w ciągu 24 godzin. Paracetamol nie powinien być stosowany u dzieci w wieku poniżej trzech miesięcy bez konsultacji z lekarzem. Dawkę paracetamolu należy obliczyć na podstawie masy ciała dziecka (nie wieku). Ibuprofen można podawać co sześć godzin. Leku nie należy stosować u dzieci w wieku poniżej sześciu miesięcy. Dawkę ibuprofenu należy obliczyć na podstawie masy ciała dziecka (nie wieku). Aspiryny nie zaleca się u dzieci w wieku poniżej 18 lat.

Odwodnienie

Niektóre dzieci z bólem gardła niechętnie piją lub jedzą z powodu bólu. Picie mniejszej ilości płynów może prowadzić do odwodnienia. Aby zmniejszyć ryzyko odwodnienia, opiekunowie mogą oferować ciepłe lub zimne płyny. Oznaki i objawy łagodnego odwodnienia obejmują lekką suchość w ustach, zwiększone pragnienie i zmniejszone wydalanie moczu (jedna mokra pieluszka w ciągu sześciu godzin). Objawy umiarkowanego lub ciężkiego odwodnienia obejmują: zmniejszenie ilości wydalanego moczu (mniej niż jedną mokrą pieluchę lub oddanie moczu w ciągu sześciu godzin), brak łez podczas płaczu, suchość w ustach i zapadnięte oczy. Dziecko, które jest umiarkowanie lub poważnie odwodnione, powinno zostać jak najszybciej zbadane przez lekarza w celu ustalenia, czy konieczne jest leczenie.

Płukanie jamy ustnej

Płukanki solankowe są starym sposobem na złagodzenie bólu gardła. Nie jest jasne, czy to leczenie jest skuteczne, ale jest mało prawdopodobne, aby było szkodliwe. Większość przepisów sugeruje 1/4 do 1/2 łyżeczki soli na filiżankę (około 240 ml) ciepłej wody. Jamę ustną należy przepłukać, a następnie wypluć (nie połykać). Dzieci w wieku poniżej sześciu lat zwykle nie są w stanie prawidłowo płukać gardła.

Spraye

Spraye zawierające miejscowe środki znieczulające są dostępne w leczeniu bólu gardła. Jednak takie spraye nie są bardziej skuteczne niż tabletki do ssania. Ponadto, powszechny składnik znieczulający, benzokaina, może powodować reakcje alergiczne.

Tabletki do ssania

Dostępnych jest wiele leczniczych pastylek do ssania na gardło, które łagodzą suchość lub ból. Nie poleca się pastylek na gardło dla dzieci poniżej piątego roku życia, które mogą się zadławić. Ssanie tabletek może przynieść ulgę dzieciom w wieku powyżej pięciu lat, które nie są narażone na zadławienie.

Ból gardła u dzieci – Jak mu zapobiegać?

Mycie rąk jest niezbędnym i wysoce skutecznym sposobem zapobiegania rozprzestrzenianiu się infekcji. Ręce należy myć mydłem z wodą przez 15 do 30 sekund. Szczególną uwagę należy zwrócić na paznokcie, przestrzenie między palcami i nadgarstki. Ręce należy dokładnie umyć i osuszyć jednorazowym ręcznikiem. Płyny do rąk na bazie alkoholu są dobrą alternatywą do dezynfekcji rąk, jeśli umywalka nie jest dostępna. Preparaty do wcierania należy rozprowadzać na całej powierzchni dłoni, palców i nadgarstków, aż do wyschnięcia. Można stosować je wielokrotnie bez podrażnień skóry lub utraty skuteczności. Płyny do wcierania są dostępne w postaci płynu lub chusteczki w małych, przenośnych rozmiarach, które można łatwo nosić w kieszeni lub torebce. Gdy dostępny jest zlew, widocznie zabrudzone ręce należy umyć wodą z mydłem. Ręce należy myć po kaszlu, wydmuchiwaniu nosa lub kichaniu.

Chociaż nie zawsze można ograniczyć kontakt z chorą osobą, rozprzestrzenianiu się infekcji można zapobiec, unikając dotykania oczu, nosa lub ust. Ponadto, podczas kichania lub kaszlu należy używać chusteczek do zakrywania ust. Zużyte chusteczki należy bezzwłocznie usunąć. Kichanie/kaszel w rękaw ubrania (w wewnętrzną część łokcia) to kolejny sposób na powstrzymanie rozprysków śliny i wydzieliny.